نعنا یا نعناع گیاهی است از تیره دو لپه ای های پیوسته گلبرگ كه سردسته تیره نعناعیان می باشد و جز سبزی های خوراكی است. از محل گره های ساقه، ریشه هایی خارج می شوند كه ساقه جدید را درست می كنند. بنابراین اگر شما فقط یك ساقه نعناع در باغچه خود بكارید، به زودی تمام باغچه شما پر از نعناع می شود. به همین دلیل در فارسی به آن هزارپا می گویند.
نعنایی كه به عنوان سبزی خوردن مصرف می كنیم، با نعنایی كه به صورت خودرو در كوه می روید متفاوت است. البته از نظر شكل ظاهری، بو، طعم و مزه تقریباً شبیه به هم هستند، ولی از نظر اثرات درمانی، نعنای كوهی قوی تر است.
البته خوردن نعنایی كه پرورش داده می شود و به عنوان سبزی خوردن مورد استفاده قرار می گیرد، با غذای روزانه، مخصوصا ناهار توصیه می شود.
در مواردی كه ناراحتی های معده وجود دارد، خوردن نعنای تازه نه تنها معده را ناراحت نمی كند، بلكه درمان كننده ی ناراحتی معده هم می باشد.
نعنای كوهی یا نعنای فِری، از نظر كاربرد و خواص از نعنای معمولی كه پروزش داده می شود، بسیار عالی تر، قوی تر و مؤثرتر است.
این گیاه در دامنه ها و ارتفاعات متوسط رویش دارد. بو و عطر بسیار نافذی دارد و در كرم هایی كه برای پوست ساخته می شوند، مورد استفاده قرار می گیرد.
این گیاه، گل های ریز و آبی رنگی دارد و قسمت های مورد استفاده این گیاه، گل، برگ و ساقه ی آن است.
تركیبات:
نعنا دارای ماده ای به نام منتول است كه احساس خنكی در دهان ایجاد می كند. مقدار منتول در نعناع بسته به نوع آن از 35 تا 55 درصد تغییر می كند كه البته اگر نعناع دیر كنده شود، مقدار منتول آن تا حدود 30 درصد پایین می آید.
خواص درمانی
* نعنا از نظر طب قدیم ایران نسبتا گرم و خشك است و از نظر خواص دارویی از پونه قوی تر است. از نعناع اسانس، روغن و تنتور تهیه می كنند كه مصارف طبی مختلفی دارد.
* نعنا باد شكن است و گاز معده و روده را از بین می برد.
* تقویت كننده معده و بدن است.
* ضد تشنج و ضد سرفه است.
* نعنا مسكن، آرام بخش و قاعده آور است.
* برای بی خوابی ، كم خوابی و ناراحتی های شبانه یك داروی موثر است.
* استفاده از نعنا، درد شكم را برطرف می كند.
* نعنا برای درمان سرماخوردگی و آنفلوانزا مفید می باشد.
* نعنا ناراحتی های عصبی را برطرف می كند.
* برای تسكین درد دندان ، نعنا را در دهان گذاشته و بجوید.
* آشامیدن دم کرده نعنا و یا عصاره نعنا خونریزی سینه را قطع می كند.
* كمپرس نعنا درد سینه و پهلو را از بین می برد.
* نعنا كرم های روده و معده را می كشد.
* برای از بین بردن سكسكه و دل به هم خوردگی و استفراغ ، نعنا را با انار ترش بخورید.
* نعنا ادرار را زیاد می كند.
* یك فنجان دم کرده گرم نعنا سینه را آرام می كند.
* برای رفع قولنج و دردهای روده ، معده و هضم نشدن غذا ، دم کرده نعنا بنوشید.
* برای از بین بردن گلودرد ، دم کرده نعنا غرغره كنید.
* نعنا معرق است، بنابراین تب را پایین می آورد.
* در هنگام سرماخوردگی بینی را با دم کرده نعنا بشویید.
* نعنا بهترین دوست كبد است. كبد را تمیز كرده و صفرا را رقیق می كند و كلسترول خون را پایین می آورد. برای این مورد دم کرده نعنا را قبل از غذا بنوشید.