گیاه خارخاسک گیاهی با ساقه ای خوابیده روی زمین و خزنده و پوشیده از کرک یا تارهای ابریشمی است. برگ های آن شبیه به برگ نخود ولی چسبناک با بوی نامطبوع می باشد. میوه ی آن گرد و سه پهلو و دارای پنج قسمت که اطراف میوه دارای خارهای تیز است
گل های آن زرد رنگ می باشد. این گیاه در خرابه ها و نزدیک آب و بیشه ها رشد می نماید. در اطراف تهران، قم و آذربایجان در خوی، در شمال ایران، فارس، خراسان، شاهرود، بسطام و بین دامغان و سبزوار هم دیده شده در هندوستان نیز این گیاه موجود است. گیاه خارخاسک در آمریکا و استرالیا گیاهی سمی شمرده می شود اما در طب سنتی چین و هند قدمت زیاد و مورد استفاده درمانی قرار می گیرد.
گیاه خارخاسک ۴۵ تا ۶۵ درصد روغن دارد که تصفیه شده آن را مورد استفاده قرار می دهند و معمولاً با آن مارگارین درست می کنند. خارخاسک با نام گیاه یک ساله در آب و هوای سردتر رشد می کند. ساپونین ها، لیگنینامیدها، فلاونوئیدها، آلکالوئیدها و گلیکوزیدها ترکیبات مفید و فعال این گیاه هستند.
خواص خارخاسک
طبیعت خارخاسک گرم و خشک می باشد. خارخاسک عفونت های مجاری ادرار را درمان می کند. جهت درمان ناتوانی های جنسی و ناباروری مورد استفاده قرار می گیرد. محققان دریافتند که خارخاسک در مواقعی مفید است که هورمون‌های جنسی فرد توازن نداشته باشد یا تستوسترون پایین باشد. در این حالت ماده فعال تشکیل دهنده در خارخاسک با استفاده از آنزیم های طبیعی بدن فرد، این کمبود را از بین می برد. تخم (دانه) خارخاسک که “حسک دانه” گفته می شود، اگر سه باربا شیر تازه پخته شود و هر بار خشک گردد، در تقویت نیروی جنسی بسیار مفید است.
عصاره برگ و ریشه و میوه تازه این گیاه زخم مجاری ادرار را درمان، سنگ ها را دفع، سختی دفع ادرار را آسان و قولنج را برطرف می کند. خارخاسک موجب تقویت کبد می گردد. همچنین در درمان پرخوری و مسمویت غذایی مفید است.
می توانید گیاه خارخاسک را با دم گیلاس و کاکل ذرت مخلوط کنید و پس از جوشاندن آن را برای درمان چاقی استفاده نمایید.
همچنین گیاه خاخاسک موجب بهبود بیماری های قلبی و عروقی همچون فشارخون بالا، کم خونی، ضعف گردش خون و آنژین صدری می گردد.
با مصرف این گیاه در بدن ترشح هورمون تستوسترون(TH) تنظیم می گردد که موجب می شود از ویژگی های ثانویه مردانه خودداری گردد. همچنین این گیاه موجب ترشح هورمون LH می شود و با تنظیم این هورمون، گر گرفتگی دوران یائسگی بانوان کاهش می یابد.
روش مصرف خارخاسک
– از این گیاه به صورت ریشه، برگ یا میوه، تا ۲۰ گرم و از روغن آن، تا حدود ۲۸ گرم به همراه شیره انگور یا شیره خرما و یا عسل میل فرمایید.
– میوه این گیاه را روزی سه بار و به مقدار ۲ تا ۴ گرم دم کنید و میل فرمایید.
– عرق خارخاسک روزانه دو فنجان همراه با آب قبل از غذا میل فرمایید.
خواص عرق خارخاسک
عرق خارخاسک تهیه شده از شاخ و برگ و گل های این گیاه می باشد. که دارای طبیعت سرد است و برای از بین بردن سنگ کیسه صفرا، تقویت قوای بدن، تقویت دستگاه گوارشی، درد معده و ازدیاد قوای جنسی موثر است. عرق خارخاسک همچنین موجب کاهش فشار خون می گردد، این فرایند با کاهش تحریک عصبی، افزایش فعالیت عضله قلب و از بین بردن هورمون های مازاد از جریان خون صورت می پذیرد. همچنین این عرق برای درمان پروستات نیز موثر است.
از دیگر خواص آن می توان به کم کردن چربی خون و کلسترول، از بین بردن تصلب شرایین و گرفتی رگ ها اشاره کرد. از این عرق به همراه مکمل های غذایی جهت تقویت توده عضلانی و ازدیاد قدرت ورزشکاران نیز بهره می برند.
خواص خارخاسک برای دیابت
از میوه و عرق این گیاه، برای درمان دیابت مصرف می گردد. محققان دریافتند عصاره هیدروالکلی میوه گیاه خارخاسک موجب کاهش قند خون در موش های دیابتی در مقایسه با دارو های دیگر شده است.
مضرات خارخاسک
عرق خارخاسک در بعضی از مواقع موجب سقط جنین می گردد و استفاده در زمان بارداری ممنوع می باشد. زیاده‌روی در مصرف آن، در بعضی افراد موجب سر درد می گردد. همچنین برای زنان شیرده هم مضر است. افرادی که دارای تومورهای حساس به آندروژن هستند باید از استفاده این گیاه دوری کنند.