شقایق گیاهی است از خانواده خشخاش، علفی و یکساله، گل های آن درشت و به رنگ سرخ آتشین است که اغلب لکه سیاهی در ته جام آن دیده می شود و گل در انتهای شاخه گل دهنده ظاهر می گردد. میوه آن شبیه میوه خشخاش معمولی ولی با ابعاد کوچکتر، تخم آن در داخل میوه (حوله یا گرز شقایق) قرار دارد به تعداد زیاد و سیاه رنگ است. در ایران نیز بیشتر در استان های حاشیه دریای خزر، آذربایجان، چهارمحال و بختیاری، خوزستان، کرمان و فارس یافت می‌شود. نام‌های دیگر شقایق سرخ به فارسی، عربی و در کتب طب سنتی، شقایق، شقایق سرخ، خشخاش منثور و خشخاش‌بری نامیده شده است.
خواص درمانی خوله شقایق:
- مسکن و مخدر ضعیف
- خواب‌آور و آرام‌بخش
- مسکن سرفه‌های مقاوم و خلط آور
- ضد سیاه سرفه و تب‌بر
- گرز شقایق تسکین دهنده دردهای سیاتیک و ضد یرقان
- نرم کننده سینه و ضد نفس‌تنگی
- نرم کننده و ضد التهاب
- گرز شقایق کاهنده ورم‌ها و ضد برونشیت
- معرق در ذات الجنب و ضد تب‌های دانه‌ای
- درمان نزله‌های ششی، آنژین‌ها، بیماری‌های سینه، زکام، گلودرد و آسم
- در استعمال خارجی جوشانده گل شقایق به صورت غرغره التیام‌بخش ناراحتی‌های مخاط دهان می‌باشد.
جوشانده حوله شقایق در چایی در رفع بی خوابی توصیه می شود؛ در مورد بی خوابی بچه ها، هفت تا هشت عدد از آن را در یک لیتر آب بجوشانید و قبل از خوابیدن به نسبت سن آن از یک تا چهار قاشق مرباخوری به او بخورانید، خواب آور است.
هشت تا ده عدد میوه حوله (گرز) شقایق را که خشک شده باشد در یک لیتر آب سرد بیندازید و ظرف محتوای آن را روی آتش بگذارید تا به جوش آید و به مدت دوازده دقیقه بجوشد. بعد آن را صاف کرده، با عسل شیرین سازید و در طول شبانه روز دو یا سه فنجان از آن را بنوشید و یا با همین جوشانده وقتی آنژین دارید هر روز چندین بار غرغره کنید.