اکیناسه یا سرخارگل (Echinacea angustifolia) نوعی گیاه دارویی از خانواده گیاه کاسنی است و همه قسمت‌های آن به ویژه ریشه‌ها، دارای خواص درمانی هستند. مصرف این گیاه سدی در برابر ویروس‌هاست.
مشخصات گل اکیناسه:
گیاهیاست دو ساله یا بیشتر با قوام سخت که دارای ریشه‌ای منفرد با چندین شاخه فرعی می‌باشد.
شاخه منفرد یا چند گانه، با ارتفاع ۱۰ تا ۵۰ سانتی متر که برگ‌هایی با اشکال خنجری تا بیضوی با حاشیه‌ای دندانه دار، بصورت متناوب بر روی آن قرار می‌گیرند. در انتهای شاخه‌ها گل منفرد به رنگ بنفش مایل به صورتی قرار دارد.
بخش‌های مورد استفاده گل اکیناسه:
گیاه و ریشه
ترکیبات شیمیائی گل اکیناسه:
پلی یین، پلیوینیل، روغن فرار، رزین، الکیلامید و هتروپلی ساکارید‌ها از ترکیبات اصلی هستند.
خواص گل اکیناسه:
۱- ضد عفونت: با اثر مستقیم و غیر مستقیم منجر به مسدود شدن مسیر متابولیسم (سیستم هیالورونیک/ هیالورونیداز) می‌شود و بدین ترتیب رشد باکتری‌ها را متوقف می‌کند.
۲- ضد التهاب: بدلیل وجود الکیلامید‌ها و پلی ساکارید‌ها اثر ضد التهابی موضعی دارد.
۳- افزایش قوای ایمنی: با افزایش میزان گلبول‌های سفید، افزایش بلع عوامل خارجی (فاگوسیتوز) منجر به افزایش مقاومت بدن در برابر بیماری‌هامی‌شود.
موارد مصرف گل اکیناسه:
۱- پیشگیری
- عفونت‌های ویروسی: با بالا بردن توان سیستم ایمنی بدن از بروز عفونت‌های ویروسی مخصوصا ” سرماخوردگی” پیشگیری می‌کند.
- عفونت‌های مکرر تنفسی: تعداد موارد بروز عفونت‌های تنفسی را کاهش می‌دهد.
- عفونت‌های مکرر ادراری: تعداد موارد بروز را کاهش می‌دهد.
۲- درمان
- عفونت‌های مزمن و مکرر تنفسی و ادراری: منجر به بهبود سریعتر و عود کمتر می‌شود.
- عفونت‌های مزمن ترشح دار پوستی: بهبود این عفونت‌ها را تسریع می‌بخشد.
موارد منع مصرف و احتیاط گل اکیناسه:
در افرادی که سابقه حساسیت دارند مصرف نوع تزریقی ممنوع است.
در بیماری‌های خود ایمنی (آرتریت روماتوئید، لوپوس) بدلیل تحریک سیستم ایمنی منجر به افزایش آسیب بیماری می‌شود.
در فرم حاد و پیشرفته بیماری سل بدلیل مشابهت ترکیبات سرخارگل (آرابینوگالاکتانی) با دیواره سلولی مایکوباکتریوم منجر به تضعیف پاسخ‌های گلبول‌های سفید (لنفوسیت) می‌گردد و منع مصرف دارد.
در سرطان‌های خون که با افزایش گلبول‌های سفید خون تظاهر می‌کنند، مصرف سرخارگل ممنوع است.