بالنگو گیاهی از خانواده نعنائیان است. یک ساله کوتاه به ارتفاع حدود یک وجب و برگ های آن متقابل، بوی آن شبیه برگ ریحان و بدون دندانه است. گل های آن آبی رنگ به ندرت مایل به زرد و سفید است. میوه گیاه بالنگو گرد و پهن بوده، رنگ آن قهوهاى است و تخمهای بالنگو، از تخم ریحان بلندتر میباشند. دو گونه از این گیاه در ایران به طور خودرو میروید. یک گونه بالنگوی شهری و گونه دوم بالنگوی شیرازی که هر دو گونه در دامنههای البرز در شمال و غرب ایران همچنین در کرمان، بلوچستان، اصفهان و شیراز یافت میشوند.
تخم بالنگو از جمله بذرهای دارای لعاب است، یعنی اگر تخم بالنگو را در آب بخیسانند مایع چسبناک بدون مزه غالبی حاصل مى شود که خواص دارویی و درمانی فراوانی دارد.
طبع بالنگو:
بالنگو و تخم بالنگو از نظر طب، طبیعت گرم و تر است. جانشین آن از نظر خواص تخم ریحان است.
خواص دارویی تخم بالنگو
۱- درمان سرماخوردگی
شربت بالنگو مقوی معده، قلب و مغز است و اخلاط سوخته را از بدن خارج میکند، به همین دلیل قوه مُدبره بدن را تقویت کرده در نتیجه مقاومت بدن را در مقابل سرماخوردگی افزایش میدهد. شربت بالنگو جایگزین بسیار خوبى براى آنتى بیوتیکها است.
۲- درمان اسهال و یبوست
بالنگو در درمان دلپیچه موثر است. همچنین برای رفع نفخ، یبوست، اسهال خونی و شکم روی مصرف میشود.
۳- درمان ورم روده (کولیت)
شربت تخم بالنگو را میتوان برای مبتلایان به ورم روده (کولیت)، بهعنوان یک کمک دارو تجویز کرد. این شربت تأثیر زیادی در درمان این بیماری داشته، بهخصوص اگر میزان گلاب بیشتر باشد. (برای تهیه شربت تخم بالنگو میتوان یکسوم لیوان گلاب، دوسوم لیوان آبجوش، یک قاشق مرباخوری شکر، یک قاشق چایخوری تخم بالنگو را مخلوط کرد و صبح ناشتا مصرف نمود.)
۴- تقویت کننده عمومی بدن
بالنگو ضعف عمومی بدن رl برطرف میسازد. دارای خواص ضد میکروبی است و سیستم ایمنی بدن را تقویت می کند.
۵- تقویت کننده قلب
تخم بالنگو مقوی قلب است و باعث کاهش تپش قلب و احساس سبکی در قفسه سینه میشود.
۶- بهبود عملکرد سیستم گوارش
بالنگو سبب نرمی گلو و رفع خشونت آن میشود. درمان سرفههای خشک و همچنین برای درمان آسم تجویز می شود.
مضرات بالنگو
در مورد گیاه دارویی بالنگو تاکنون عوارض خاصی گزارش نشده است، اما همانند سایر گیاهان دارویی بایستی از زیادهروی در مصرف آن خودداری و در زمان مصرف داروهای خاص یا هنگام بارداری و شیردهی با نظر پزشک مصرف شود.