مرمکی، درختچه ای کوتاه و خاردار است که تا ارتفاع 3 متر می رسد. این درختچه دارای تنه ضخیم و شاخه های گره دار نامنظم می باشد. دارای برگچه های جانبی بسیار کوچک بوده، که در انتهای شاخه های کوتاه قرار می گیرند. رزین ترشح شده از شکاف شیارهای ایجاد شده روی تنه، به صورت توده های نامنظم و به رنگ های متفاوت بین زرد تا قهوه ای مایل به قرمز می باشد. از رزین ترشح شده از پوست که در جریان هوا خشک شده است برای مصارف دارویی استفاده می شود.
می توان از مرمکی به عنوان ماده طعم دهنده شیرینی ها، آب نبات های قندی، کالاهای پخته شده، آدامس ها و نوشیدنی ها استفاده کرد و همچنین در ساخت عطر و بخور نیز استفاده می شود. به شکل سنتی نیز از داروی مرمکی برای درمان زخم های ناشی از آفت التهاب گلو نزله تنفسی سرماخوردگی های رایج کورک و زخم ها و به ویژه زخم های دهان و خراشیدگی ها استفاده می شود.
طبیعت مرّمکی:
طبق نظر حکمای طب سنتی طبیعت آن خیلی گرم و خشک است.
خواص و کاربردهای صمغ مرمکی
۱- کاهش سلول های سرطانی
یک مطالعه آزمایشگاهی منتشر شده در مجله Oncology Letters در سال 2013 نشان می دهد که روغن مرمک خطر سرطان را کاهش می دهد.
۲- ضد عفونی کننده
اثرات قابض، التیام بخش و ضد عفونی کننده مرمکی، به دلیل روغن های فرار (که عمدتا متشکل از سسکوییترپن ها) موجود در آن و همچنین آماروییدهای موجود در آن می باشد.
۳- درمان اعتیاد
این صمغ با تحریک گیرنده های دلتای بدن باعث ترشح بیشتر غدد درون ریز شده و از این طریق برای درمان اعتیاد بسیار موثر می باشد.
طریقه مصرف: برای ترک اعتیاد بدون نیاز به قطع مواد مخدر هر روز صبح و شب به مدت ۳ ماه می توانید 1 گرم مرمکی مصرف کنید.
۴- جلوگیری از ریزش مو و خشکی پوست
هندی ها اکثرا از این صمغ برای افزایش رشد و پرپشت شدن موها استفاده می کنند. همچنین این گیاه به سبب وجود روغن های ضروری برای پوست مانند یک ضد آفتاب در برابر اشعه ماورا بنفش خورشید عمل می کند در نتیجه از خشکی پوست و آفتاب سوختگی جلوگیری می کند.
۵- سلامت و بهداشت دهان و دندان
روغن مرمکی به دلیل دارا بودن خاصیت های ضد میکروبی قوی برای درمان التهاب و عفونت گلو و دهان استفاده می شود. مطالعات نشان داده است مصرف دهانشویه مرمکی به مدت یک هفته توسط افرادی که به بیماری بهجت دچار هستند زخم های آن ها تا ۵۰ درصد بهبود می دهد. این دهانشویه همچنین التهاب لثه را کاهش داده و پلاک دندان را از بین می برد .
۶- حفظ سلامت کبد با مرمکی
مطالعه ای که بر روی موش ها در پزشکی تکمیلی و جایگزین مبتنی بر شواهد در سال 2015 منتشر شد، نشان می دهد که عصاره مرمکی می تواند اختلال حافظه ناشی از اسکوپولامین در موش ها را بهبود بخشد.
۷- مزایای صمغ مرمکی برای کاهش وزن
برخی مطالعات نشان داده اند که مرمکی می تواند به کاهش چربی در بدن کمک کرده و ممکن است در کاهش وزن موثر باشد.
یک مطالعه بر روی موش ها که در سال 2019 در مجله داروی گیاهی Avicenna منتشر شد، حاکی از آن است که مرمکی دارای خواص آنتی اکسیدانی، ضد دیابتی و کاهش دهنده چربی است.
۸- فواید مرمکی برای رحم
مرمکی می تواند خونریزی رحم را تحریک کند، به همین دلیل برخی از خانم ها از آن برای افزایش جریان خون در روزهای اول چرخه قاعدگی استفاده می کنند، بنابراین خوردن آن در دوران بارداری غیر ایمن تلقی می شود و باید از آن اجتناب شود، زیرا این امر باعث سقط جنین یا زایمان زودرس می شود.
عوارض مصرف مرمکی:
مضر مثانه است، برای اشخاص گرم مزاج مضر است. مر نباید به کودکان زیر دو سال داده شود و برای کودکان بزرگتر و اشخاص بزرگتر از 65 سال با دم کرده رقیق شروع و به تمردریج تا حد مجاز افزایش داده شود.مُرمکی قاعده آور است و زنان باردار و مادران شیرده نیز باید از مصرف مر اجتناب کنند. مصرف زیاد از حد مجاز مر ملین خیلی قوی است و ممکن است موجب عرق کردن و آشفتگی و تهوع شود.