بیلهَر یا كندل كوهی ( Dorema aucheri) یكی از گیاهان خانواده چتریان است و در استانهای کرمانشاه، کردستان، فارس، کهگیلویه و بویراحمد، چهارمحال و بختیاری,لرستان و خراسان رضوی نیشابور و سبزوار در ارتفاعات رشد میکند. مردم بومی به صورت خوراکی همراه با ماست یا به صورت ترشی این گیاه را مصرف میکنند. در کرمانشاه تلخی این گیاه را بوسیلهٔ خاکستر یا نمک میگیرند و سپس با سرخ کردن در کره از آن بورانی تهیه میکنند. این گیاه خواصی شفابخش در درمان بسیاری از بیماریها دارد. لازم است ذکر شود که گیاه کندل کوهی را در فصل بهار در مناطق ذکر شدهاستانهای کرمانشاه و خراسان رضوی میتوان برداشت کرد.
خواص دارویی بیلهر یا کندل:
- مصرف گیاه بیلهر تری گلیسرید و کلسترول خون را پایین میآورد.
- یکی از خواص بیلهر داشتن خاصیت آنتیاکسیدان و محافظت از آسیبهای کبدی به دلیل وجود انواع فلاونوئید است.
- صمغ گیاه بیلهر در طب سنتی کاربرد داشته و برای تهیه غذا نیز استفاده زیادی داشته ولی امروزه با توجه به کشف برخی مواد سرطانزا در آن و لزوم مصرف به میزان کم، بیشتر از آن برای چاشنی استفاده میشود.
- عصاره گیاه بیلهر در پایین آوردن فشارخون موثر است.
- در ميان عشاير مرسوم است كه از دانههای بیلهر استفاده میكنند. طريقه استفاده آن هم به اين ترتيب است كه دانههای اين گياه را میكوبند و بعد از مرطوب كردن در محل درد و مفاصل میگذارند و به عنوان مسکن از آن استفاده میكنند.
- گیاه بیلهر از گونه دایمی گیاهان مرتعی است که ارزش علوفهای بالایی دارد و همچنین از خاک محافظت میکند.