گل ماهور یا خرگوشک گیاهی است که به خاطر شباهت زیاد برگ هایش به گوش خرگوش به این نام خوانده می شود. این گیاه در منطقه آسیا و اروپا و مدیترانه وجود دارد و در ایران در غرب و شمال غربی ایران بیشتر دیده می شود.
استفاده از این گیاه از قدیم در طب سنتی برای معالجه سرماخوردگی، آنژین و برونشیت، و تسکین حالت‌های عصبی، اضطراب، اختلال‌های ضربان قلب و ناراحتی‌های معده و همچنین درد مفاصل و بهبود زخم ها و سوختگی رواج داشته است.
خواص دارویی گیاه خرگوشک
سال‌هاست که از گل ماهور برای درمان بیماری‌های مرتبط با سیستم تنفسی استفاده می‌شود. دم کرده گل این گیاه ناراحتی تنفسی مانند آسم، سرفه های مزمن و ذات‌الریه را درمان می‌کند و خلط آور است. علایم بیماری‌هایی مانند اسهال، بواسیر و عفونت مثانه را بهبود می‌دهد و با انگل‌ها مقابله می‌کند.
۱- بهبود مشکلات مربوط به هضم و گوارش
نوشیدن چای خرگوشک می تواند به شما در مقابله با تعدادی از مشکلات هضم و سایر مشکلات کمک کند. این گیاه می تواند برای کسانی که از اسهال و یبوست رنج می برند، تسکین دهنده باشد. همچنین به رفع مشکلات مربوط به روده کمک می کند تا بدن به راحتی سموم را از بین ببرد.
۲- درمان سرماخوردگی و آنفولانزا
عصاره برگ خرگوشک دارای خاصیت تحریک کننده و ضد باکتریایی است، که باعث می شود چای خرگوشک به عنوان یک داروی خانگی فوق العاده برای آنفولانزا یا سرماخوردگی با احتقان زیاد به کار برود. همچنین به کاهش میزان مخاط تولید شده در بدن و کاهش احتقان کمک می کند.
۳- خاصیت ضد باکتری
دمنوش خرگوشک به دلیل خواص ضد باکتریایی آن در طب سنتی شناخته شده و از دوران قدیم برای درمان بیماری های عفونی استفاده می شده است.
۴- تسکین درد مفاصل و اسپاسم عضلانی
خاصیت ضد التهابی چای خرگوشک برای تسکین درد مفاصل مفید است، این دمنوش به دلیل اثر ضد اسپاسم می تواند به درمان اسپاسم عضلانی کمک کند.
۵- درمان اختلالات پوستی
به غیر از چای خرگوشک، می توانید از روغن آن نیز استفاده کنید تا از انواع مشکلات پوستی رهایی یابید. این روغن در درمان تاول، زخم ها و بریدگی های کوچک شگفتی ایجاد می کند. در واقع، شما می توانید چای برگ خرگوشک را نیز بر روی زخم ها و بریدگی های سطحی به کار ببرید. خاصیت آرام بخشی روی پوست دارد.
۶- درمان آسم
چای خرگوشک برای افرادی که مبتلا به آسم هستند بسیار مفید است. شما می توانید چای آن را بنوشید، یا حتی بخار برگ های گیاه را در آب داغ استنشاق کنید. این گیاه همچنین در هنگام گرفتگی بینی نیز مفید می باشد. از برگ های خشک شده گیاه خرگوشک می توان برای تهیه بخورهای گیاهی و بی ضرر استفاده کنید.
۷- مفید برای ریه ها
برگ خرگوشک مدت هاست که به دلیل تسکین ریه ها و بهبود سرفه ها مورد توصیه قرار می گیرد. این گیاه التهاب و خشکی را درمان می کند ،که اغلب این موارد سوزش در افرادی که در معرض دود قرار دارند بیشتر رخ می دهد. علاوه بر این، گل های خرگوشک می توانند فواید دیگری برای این شرایط تحریک کننده خشک داشته باشند.
۸- مفید برای مثانه
علاوه بر کمردرد، از ریشه خرگوشک نیز برای رفع انواع موارد بی اختیاری ادرار از جمله بی اختیاری استرس، بی اختیاری بارداری، بی اختیاری یائسگی و بی اختیاری ادرار در کودکان استفاده می شود. همچنین می تواند برای کمک به افراد مبتلا به سیستیت بینابینی و هیپرپلازی خوش خیم پروستات (BPH، پروستات بزرگ شده) نیز استفاده شود.
۹- درمان میگرن و سردرد
عصاره گل خرگوشک، سرشار از خواص ضد التهابی و ضد درد است که در داروهای جایگزین به عنوان درمانی برای میگرن و سردردها استفاده می شود. همچنین می توان از آن برای بهبود سردردهای ناشی از فشار گوش استفاده کرد.
۱۰- موثر در دمان اسپاسم ها
خرگوشک به دلیل داشتن خواص فوق العاده ضد اسپاسم شناخته شده است و باعث می شود دردهای احتمالی معده ناشی از زخم معده و همچنین گرفتگی قاعدگی درمان یابند. خاصیت ضد التهابی و ضد درد آن درد ناشی از این شرایط را کاهش می دهد.
۱۱- تقویت رشد مو و ابرو
یکی از خواص گیاه خرگوشک تقویت ریشه مو ابرو است. عصاره برگ های خرگوشک به عنوان ضد ریزش مو، ترمیم کننده و بازگرداننده سلامت موی سر و ابرو عمل می کند.
طرز تهیه چای خرگوشک:
برای تهیه این دمنوش، تعدادی (یک مشت کوچک) برگ خشک گیاه خرگوشک را به یک فنجان (240 میلی لیتر) آب جوش اضافه کنید و بگذارید به مدت 15 تا 30 دقیقه بماند.
قبل از مصرف دمنوش حتما از صافی یا پارچه تنظیف برای صاف کردن آن استفاده کنید زیرا برگ ها ممکن است باعث تحریک گلو شوند.
برای خوش طعم کردن چای خرگوشک می توانید اندکی عسل طبیعی، شکر یا دارچین به آن اضافه کنید.
لازم به ذکر است این گیاه معمولا به صورت برگ خشک، چای کیسه ای، عصاره و کپسول به فروش می رسد.
عوارض و مضرات چای خرگوشک:
مصرف چای خرگوشک در اکثر افراد عوارض خاصی به دنبال ندارد اما دیده شده برخی افراد با نوشیدن یا استفاده موضعی آن دچار تحریکات پوستی شده اند.
کرک های ریز برگ خرگوشک می تواند باعث تحریک گلو شود، توصیه می شود حتما قبل از نوشیدن دمنوش آن را صاف کنید.
در برخی موارد مشاهده شده افراد بعد از خوردن چای دچار مشکلات تنفسی و التهاب در ناحیه دیواره قفسه سینه شده اند، اگرچه معمولا نیازی به مراجعه به پزشک نبوده است.
اگر بعد از نوشیدن این دمنوش دچار عوارض جانبی شده اید مقدار مصرف را کاهش داده یا از مصرف آن به کلی اجتناب کنید.
بارداری و شیردهی
درباره خطرات مصرف چای خرگوشک در زنان باردار و مادران شیرده اطلاعاتی در دست نیست، این افراد باید قبل از استفاده با پزشک مشورت کنند.