آویشن گیاهی است علفی، دارای شاخه‌های زیاد و چوبی به ارتفاع تا 30 سانتی متر که در نواحی کوهستانی در بین تخته سنگ و به ویژه در کشورهای اروپایی می‌روید. ساقه‌های آویشن پوشیده از کرک و برگ‌های کوچک زیادی است. برگ‌های آن کوچک، لوزی شکل، نوک تیز و به صورت متقابل، بر روی ساقه قرار دارند. این برگ‌ها به رنگ خاکستری روشن و با بوی بسیار نافذ است و دارای دم برگ‌های کوچکی نیز می‌باشد. گل‌ها کوچک، گلی رنگ و یا سفید و به صورت مجتمع در انتهای ساقه قرار گرفته‌اند. قسمت مورد استفاده‌ی گیاه، گل و به ویژه برگ‌های آن است. این گیاه، به طور محدود و برای تهیه‌ی داروها، در ایران کشت می‌گردد.
ترکیبات اویشن:
مهم‌ترین ترکیب گیاه، اسانس آن است که به میزان 5/2- 1 درصد در برگ‌های آن وجود دارد. مهم‌ترین اجسام اسانس شامل تیمول و کارواکرول که به ترتیب از 70 – 30 درصد اسانس و 30 – 15 درصد اسانس را تشکیل می‌دهند. ترکیبات دیگر شامل لینالول، سیمن، تیمن و آلفا پی نن هستند. این ترکیبات و درصد آن‌ها به شرایط محل کشت، زمان برداشت و سایر شرایط جغرافیایی، بستگی دارد.
خواص آویشن کوهی
۱. درمان نفخ معده
یکی از خواص آویشن کوهی اثربخشی آن در درمان نفخ معده است. این گیاه حاوی ترکیباتی با طبع تلخ و خنک است که به دستگاه گوارش در هضم بهتر مواد غذایی کمک می‌کند. همچنین در بسیاری از مسمویت‌های غذایی با رفع انقباضات و گرفتگی‌های عضلات معده و روده به درمان سریع‌تر مسمویت‌ها و دفع مواد زاید از روده‌ها کمک می‌کند. برای بهره گیری از این مزیت آویشن می‌توانید آن را تهیه و پودر کرده و در بسیاری از غذا‌ها به خصوص همراه با گوشت ترکیب کرده تا هم طعم و بوی دلچسبی به غذاهای خود بدهید و هم به هضم بهتر پروتئین‌های پیچیده موجود در گوشت‌ها کمک کنید.
۲. درمان بوی بد بدن
آویشن می‌تواند مانند یک دئودورانت در فصول گرم سال به کمک شما آید. این گیاه می‌تواند بوی نامطبوع عرق بدن را به میزان چشم گیری کاهش دهد. برای استفاده می‌توانید ۵۰ گرم پودر آویشن را با دو لیتر آب مخلوط کرده و بجوشانید و سپس آن را صاف کرده و هنگام حمام آن را در وان خود بریزید.
۳. درمان بوی بد دهان
آویشن دارای خواص ضد عفونی کننده بسیاری است و برای درمان عفونت‌های دهان، لثه‌ها و دندان‌ها نیز توصیه می‌شود. این گیاه همچنین بوی بد دهان را از بین می‌برد. برای استفاده از این مزیت آویشن می‌بایستی آن را در آب جوشانده و پس از صاف کردن از آن برای غرغره کردن دهان استفاده کنید.
۴. درمان سینوزیت
همان طور که در پاراگراف قبل اشاره شد، آویشن دارای خواص ضدعفونی کنندگی بوده و به درمان عفونت‌های بدن کمک می‌کند. از همین رو این گیاه می‌تواند درمان مناسبی برای سینوس‌های عفونی باشد.
۵. درمان سرفه
یکی دیگر از خواص آویشن کوهی تاثیر آن در درمان سرفه‌های خشک و ویروسی است. این گیاه ضد اسپاسم بوده و به همین دلیل می‌تواند سرفه‌های خشک را درمان کند. همچنین این گیاه باعث کاهش دوره‌های سرما خوردگی شده و شربت آن برای درمان انواع سرماخوردگی‌های ویروسی توسط پزشکان تجویز می‌شود. علاوه بر شربت آن شما می‌توانید مخلوط جوشانده و صاف شده آویشن را برای بخور دادن مورد استفاده قرار دهید و بدین ترتیب هم به درمان سرماخوردگی و هم عفونت‌های سینوسی کمک کنید.
۶. درمان ضعف و بی حالی
آویشن سرشار از اسید‌های آمینه بوده و در درمان ضعف و بی حالی موثر است. همچنین این گیاه با دارا بودن مقادیر بالایی آهن می‌تواند درمان مناسب و مکملی برای کم خونی فقر آهن باشد.
۷. درمان روماتیسم
آویشن برای درمان درد‌های روماتیسم مفصلی نیز توصیه می‌شود. همچنین علاوه با دارا بودن طبع سرد خود و افزایش تعریق در بدن می‌تواند به درمان تب نیز کمک کند و باعث خروج هر چه سریع‌تر عفونت‌ها از بدن شود.
۸. درمان مشکلات مربوط به مو
آویشن در ترکیب با سایر مواد می‌تواند به تقویت ریشه‌های مو کمک کرده و از ریزش مو جلوگیری کند. از جمله ترکیبات ساخته شده با آویشن کوهی می‌توان ترکیب آن با روغن زیتون را نام برد که می‌تواند به بهبود رشد مو‌ها منجر شود. همچنین آویشن کوهی می‌تواند باعث ضخیم‌تر شدن تار‌های مو شده و از موخوره نیز جلوگیری می‌کند. آویشن در ترکیب با آلوئه ورا می‌تواند به درمان شوره سر کمک کرده و باعث از بین رفتن شوره سر شود. برای این کار کافی است روغن آویشن را خریداری کرده و آن را با روغن آلوئه ورا ترکیب کنید و پیش از شست و شوی سر در حمام روی سر مالیده و پس از ماساژ حدودا ۳ دقیقه‌ای سر با بشویید.
۹. کنترل سطوح فشار خون
یکی دیگر از خواص آویشن کوهی درمان و کنترل فشار خون بالا است. این گیاه با دارا بودن ترکیبات تلخی در ساختار خود می‌تواند باعث کاهش فشار خون شود.
۱۰. بهبود تراکم استخوانی
آویشن کوهی سرشار از ماده معدنی کلسیم، ویتامین K، آهن، منگنز و روی بوده و می‌تواند برای سلامت استخوان‌ها و بهبود تراکم استخوانی پیشنهادی عالی باشد. این ماده به رشد استخوان‌های بدن کمک کرده و خظر ابتلا به بیماری‌هایی نظیر پوکی استخوان را به تعویق می‌اندازد.
۱۱. درمان مشکلات پوستی
یکی دیگر از خواص آویشن کوهی در رابطه با درمان‌های پوستی، کمک به رفع جوش‌های سر سیاه است. ممکن است روش‌های بسیاری را برای پاک کردن جوش‌های سرسیاه امتحان کرده باشید، اما باید گفت، آویشن یک درمان آسان و کم هزینه است. برای بهره گیری از این روش درمانی کافی است پودر آویشن را در آب بجوشانید و با آن صورت خود را بخور دهید. پس از گذشت حدود ۱۵ دقیقه بخور دادن صورت، جوشانده حاصل را صاف کرده و از یک پنبه برای پاک کردن و تمیز کردن صورت از آن استفاده کنید. با تکرار این روش می‌توانید تاثیرات راضی کننده آن را بر لطافت و روشنی پوست خود به وضوح مشاهده کنید.
۱۲. درمان زخم پای ورزشکار
زخم پای ورزشکار یکی از بیماری‌های قارچی است که غالبا ورزشکاران را مبتلا می‌کند. علت این زخم‌ها تعریق بیش از حد و پوشیدن کفش‌های اسپرت است که معمولا در فصول گرم نیز شیوع بیشتری دارد. آویشن با خاصیت ضدعفونی کنندگی خود می‌تواند با قارچ‌های زخم پا مبارزه کرده و به بهبود و درمان زخم پای ورزشکار کمک کند. برای بهره گیری از این روش درمانی بایستی دو قاشق پودر آویشن کوهی را در آب جوشانده و سپس به یک تشت آب اضافه کنید و پس از مخلوط کردن پا‌های خود را در آن قرار داده و شست وشو دهید. برای مشاهده نتایج بهتر توصیه می‌شود حتما بین انگشتان پا‌ها را با دست مالش داده تا مطمئن شوید مخلوط حاصل بین انگشتان پا نیز نفوذ کند. پس از آن پا‌ها را با آب شست و شو داده و حتما با حوله‌ای تمیز به خوبی خشک کنید.
عوارض جانبی آویشن:
۱-زنان حامله مجاز به مصرف این خوراکی نمی باشند.، زیرا موجب خروج جنین می شود و در برخی افراد موجب ضعف نیروی جنسی و کم اشتهائی می گردد.
۲- اشخاص مبتلا به آلبومینوری مجاز به استفاده درمانی از این نوع خوراکی نیستند.
طرز استفاده آویشن:
برای مصرف درمانی از این نوع خوراکی معمولا سرشاخه های آویشن را در اوایل دوره گل دهی (اردیبهشت و خرداد) جمع آوری کرده سپس آن ها را خشک نموده واز آن استفاده می کنند. علاوه بر مصارف درمانی در تهیه ادویه ها ، سس ها ، کنسرو ماهی و غذاهای گوشتی استفاده می نمایند.