گل آهار (Zinnia elegans) گیاهی یکساله و از گیاهان گلدار خانواده کاسنیان و از شناخته شدهترین گیاهان سرده Zinnia است، از این گیاه علاوه بر کاشت زینتی در باغچه و گلدان به عنوان گل شاخه بریده در دسته های گل نیز استفاده می شود.
انواع این گیاه از حدود ۱۵ تا ۸۰ سانتیمتر رشد میکند و گلهای آن بزرگ بوده و قطری در حدود ۵ سانتیمتر داارند که گاه تا ۱۵ cm هم میرسد. گل آهار صدها رقم دارد و گیاه زینتی پرطرفداری است. فصل گلدهی انواع آن از اواخر بهار تا اوایل پاییز است. گلبرگهای آنها به رنگهای گوناگون هستند، از سفید و کرِم تا سایههای رنگ قرمز، سرخابی، صورتی، نارنجی و حتی زرد و سبز برخی گلها گلبرگهایی خطدار، لکهلکه، یا دو رنگ دارند، این رقم دارای گلبرگ های صورتی و با تراکم نسبتاً بالا می باشد.
ویژگی های بذر گل آهار پاکوتاه سفید
رنگ گل: سفید
فصل کشت: بهار
زمان گلدهی: 60 تا 70 روز
مدت زمان جوانه زنی: 5 الی 10 روز
دمای مناسب جوانه زنی: ۱۵ تا ۲۵ درجه
دوره زندگی: یکساله
فاصله کشت: 10 تا 15 سانتی متر
عمق کشت: ۵ میلیمتر
قوه نامیه: 90٪
شرایط پرورش گل آهار
آبیاری گل آهار :
آهار اگرچه تا حدودی به کمبود آب مقاوم است و از بین نمی رود اما اگر سطح خاک گیاه خشک شود و گیاه پژمرده می شود و کیفیت و تعداد گلها کاهش می یابد. بخصوص اینکه در بعد از ظهرهای گرم تابستان این گیاه سریعتر از زمانی که از سایه بهره مند است پژمرده شده و باید با فواصل کوتاهتری آبیاری شود. از طرفی وجود رطوبت پایدار و همیشگی در خاک پای گیاه به رشد و گلدهی آن بسیار کمک می کند. آبیاری بیش از اندازه نیز بخصوص اگر خاک گیاه به گونه ای باشد که آب اضافی را در خود نگهدارد و خاک به شکلی خیس و غرقابی درآید، موجب پوسیدگی ریشه و شیوع بیماری های قارچی بخصوص کپک سفید می شود.
نور مناسب گل آهار:
مکانی با حدود ۸-۶ ساعت نور مستقیم آفتاب مناسب است. نور کم موجب بلند شدن و ضعیف شدن ساقه ها، تشکیل گلهایی کوچک و یا عدم شکل گیری گلها ،پریدگی رنگ برگها و همچنین شیوع بیماری قارچی بخصوص کپک سفید می شود. شدت زیاد نور آفتاب بخصوص در زمانی که هوا گرم نیز می باشد، منجر به سوختگی نوک و حاشیه برگها، ریز شدن گلها و کوتاهی عمر گلها می شود. بنابراین اگر گیاه را در مکانی بکارید که از سایه در طی بعد از ظهر برخوردار باشد نتایج خوبی را در رشد و گلدهی بدست می آورید.
دمای مورد نیاز گل آهار :
این گیاه را زمانی باید به محیط بیرون منتقل کرد که حداقل دمای شبانه حدود ۱۰ درجه سانتیگراد باشد. کاشت بذرها نیز در فضای باز در چنین شرایطی باید انجام گیرد. گیاهان بالغ دما را به خوبی تا حدود ۳۰-۲۸ درجه سانتیگراد تحمل می کنند و مشکلی برای گلدهی آنان ایجاد نمی شود. با گرمتر شدن هوا گلدهی و همچنین قطر گلها کاهش می یابد و حتی گلدهی متوقف می شود. به همین دلیل مکان کاشت و نگهداری این گیاهان را به صورتی انتخاب کنید که در بعد از ظهر روزهای گرم تابستانی، از سایه برخوردار شود.
خاک مناسب گل آهار :
این گیاه به خاکی با زهکش خوب نیاز دارد . وجود مواد ارگانیک به رشد این گیاه کمک می کند بنابراین در مخلوط کاشت این گیاه می توانید از خاک برگ و یا کود بسیار پوسیده دامی استفاده کنید. مثلا مخلوط خاک معمولی +خاک برگ برای کاشت این گیاه مناسب است. اگر می خواهید که میزان بیشتری از خاک معمولی (مثلا دو قسمت) را بکار برید استفاده از شن (به میزان یک قسمت) نیز به همراه خاک برگ (به میزان یک قسمت ) موجب ارتقا شرایط زهکش بستر کاشت این گیاه می شود.
کوددهی گل آهار :
در مورد کود نیز می توان در طی فصل رشد و هر ۴-۳ هفته یکبار از کود با فرمول ۱۰-۱۰-۱۰ استفاده کرد. توجه داشته باشید اگر قصد کاشت این گیاه را در گلدان دارید اولاً گلدانی را انتخاب کنید که حداقل حدود ۳۰ سانیتمتر عمق داشته باشد و همچنین اگر از گلدانهای سفالی و چوبی به جای پلاستیکی و فلزی استفاده می کنید ، گیاه را از نظر آبیاری باید بیشتر مراقبت کنید زیرا گلدانهای سفالی و چوبی نسبت به پلاستیکی و یا فلزی زودتر خشک می شوند.
تکثیر و کاشت گل آهار :
این گیاه با استفاه از بذر به آسانی تکثیر می شود. حتی برخی از انواع آهار، بذرها را خود به خود بر روی خاک اطراف محل رویش خود می ریزند و در فصل رشد آینده با مناسب شدن شرایط آب و هوایی بذرها رشد کرده و گیاهان جدیدی تولید می کنند. همچنین شما خود میتوانید در اواخر تابستان نسبت به جمع آوری بذرهای رسیده از روی گلها اقدام کنید. یکی از کارهای جالب در رابطه با کاشت آهار این است که بذرها را از اواسط بهار (البته در صورت کاشت در فضای باز) با فاصله زمانی بکارید. این کار باعث می شود که گروه های مختلف این گیاه که از نظر مرحله رشد با یکدیگر کمی متفاوت هستند در باغچه وجود داشته باشند و به همین دلیل مدت زمان طولانی تری در باغچه خود گل داشته باشید.
عمق کاشت بذرها در حدود ۰٫۵ سانتیمتر است، بذرها را در بستر سبک همانند مخلوط خاک برگ + کوکوپیت + پرلایت و یا خاک باغچه + خاک برگ + مخلوط کوکوپیت و پرلایت بکارید. مخلوط کاشت را قبل از قرار دادن بذرها به خوبی مرطوب کنید. بر روی بذرها نیز به ضخامت ۰٫۵ سانتیمتر خاکبرگ بریزید. البته خاکبرگ را قبل از استفاده از الکی که قطر منافذ آن زیر ۰٫۵ سانتیمتر است رد کنید تا بافتی یکنواخت و یکسان بدست آورد.
اگر در فضای بیرون اقدام به کاشت بذر این گیاه کنید از نیمه بهار تا اواخر بهار این عمل را انجام دهید. به بیان دیگر زمانی مناسب کاشت بذرهای این گیاه در فضای باز است که دمای شبانه به زیر ۱۰ درجه سانتیگراد نزول نکند. با آمدن تابستان هوا گرمتر از آن می شود که بذرها با کیفیت مناسب سبز نکنند. اما در محیط داخل خانه می توانید از اوایل بهار نسبت به کاشت بذرها اقدام کنید. اگر بذرها را در خانه کاشته اید و قصد انتقال گیاهان جوان را به باغچه دارید زمانی این کار را انجام دهید که گیاهان جوان ۶-۴ برگ دارند و فاصله هر دو گیاه از هم را حدود ۲۰-۱۵ سانتیمتر در نظر بگیرید. همچنین اگر بذرها را به شکل مستقیم در خاک باغچه کاشت می کنید بهتر است که خاک را تا عمق ۲۰ سانتیمتری به خوبی نرم و آماده سازی کنید. و اگر قصد نگهداری این گیاهان را در گلدان دارید بهتر است که گلدان حداقل ۳۰ سانتیمتر عمق داشته باشد. برای روزهای اولیه کاشت بذرها و برای جلوگیری از جابجایی آنان در زمان ابیاری، میتوانید از روش غبارپاشی به جای آبیاری معمولی استفاده کنید.
آفات و بیماری های گل آهار :
از بیماری های مهم آهار که کشت و کار آن را محدود می کند سفیدک پودری (Eryziphe cichoracearum) می باشد. بیشترین آلودگی در اواخرتابستان و اوایل پائیز رخ میدهد. استفاده از قارچ کش به صورت پیشگیرانه می تواند در کنترل آن مؤثر باشد. Z. angustifoliaبه سفیدک مقاوم است.
قارچ های پینیوم و فیتوفتورا باعث پوسیدگی ریشه این گیاه شوند که علامت آن سیاه شدن ریشه و پایین ساقه است. در شرایط زه کشی نامطلوب همراه با آبیاری زیاد این حالت بیشتر اتفاق میافتد.
استفاده از قارچ کش های اتازول یا متالاکسیل در خاک یا محلول پاشی گیاه با Fosetyl-Alمی تواند در کنترل بوته میری و پوسیدگی ریشه ناشی از این قارچ ها مؤثر باشد.