ترشک یا حماض از جمله گیاهان دارویی است که تمام اندام های آن از جمله گل، برگ، ریشه و بذرش برای درمان بیماری های مختلف استفاده می شود. ترشک گیاهی علفی است که از طریق کاشت بذر آن تکثیر می شود و دارای خواص اشتها آور، تصفیه کننده خون، هضم کننده غذا، ادرار آور، ملین، ضد اسکوربوت (کمبود ویتامین ث) و قابض است. این گیاه در بیشتر مناطق به صورت خودرو و علف هرز رشد می کند. رنگ گل های این گیاه سبز یا سبز مایل به قرمز می باشد.
ترشک دارای تخم های سیاه، کوچک و براق در غلاف های ریز مثلثی شکل است که به ترکی غوزی غلافی گویند. طبیعت این بذرها سرد و خشک بوده و قابض می باشند.
تخم ترشک حاوی ویتامین A، گروه ویتامین‌های B، B۱، B۲، B۳، B۵، B۶، C، E، کربوهیدرات، سدیم، پتاسیم، پروتئین، آهن، کلسیم، منیزیم، منگنز، فیبر، اسیدفولیک،، قند فروکتوز، گلوکز، ساکاروز است.
خواص تخم ترشک
- تسکین دهنده درد‌های مفصلی و عضلانی است
- رفع مشکلات دستگاه گوارش مثل التهاب معده و زخم روده
- درمان بیماری‌های مجاری ادراری مثل احتباس ادرار، عفونت و سوزش‌های ادراری
- بذر ترشک بر کنترل اختلالات کبدی و یرقان از آن برای درمان بیماری‌های پوستی و جوش‌های موضعی استفاده می‌کنند
- خاصیت ضد سم دارد و از آن برای درمان گزیدگی عقرب استفاده می‌شود
- شربت تخم ترشک تأثیر فوق‌العاده چشمگیری در کنترل قند، چربی و فشار خون دارد
- خاصیت آنتی اکسیدانی آن بدن را در برابر انواع بیماری‌ها، به خصوص سرطان‌ها محافظت می‌کند
- موجب تقویت و استحکام استخوان‌ها و دندان‌ها می‌شود و برای افراد مبتلا به آرتروز بسیار مفید است.
نحوه مصرف تخم ترشک
این دانه معمولا به صورت دم کرده (دمنوش) استفاده می شود. همچنین، تخم های گیاه ترشک به عنوان تسکین دهنده درد های عضلانی و مفصلی به صورت موضعی استعمال می شود. بدین منظور، بذر را بکوبید و بعد از مرطوب کردن، آن را بر روی نواحی درد بگذارید تا تسکین یابد. در طب سنتی میزان مجاز خوراکی این بذر حداکثر 8 گرم است و بیشتر از آن توصیه نمی شود.