برای آشنایی و نحوه مصرف دانه کرچک ویدیوی زیر را ببینید
کرچک گونه ای گیاه زراعی یک ساله است که در ایران با نام های کرچک، بید انجیر و بزانجیر شناخته می شود. میوه آن کپسول خاردار و مدوری است که حاوی سه عدد دانه با پوسته منقوش و مغز سفید است.
تهیه روغن کرچک یکی از دلایل اصلی کشت و پرورش این گیاه می باشد. این روغن در پزشکی به عنوان یک مسهل قوی شناخته می شود. دانه های این گیاه از جمله مهمترین دانه های روغنی به شمار می رود. به همین منظور برای مسائل اقتصادی در اکثر نقاط جهان کشت می شود. جالب است بدانید از جمله مطرح ترین تولید کنندگان دانه کرچک کشور هندوستان است که به تنهایی ۶۰ درصد از تقاضای روغن کرچک جهان را دارا می باشد.
دانه های کرچک ممکن است سمی باشند که به علت وجود ریسین در آن هاست که برای انسان ها، حیوانات و حشرات می تواند سمی باشد. در حقیقت ریسین سمی است که برای تولید حشره کش ها از آن استفاده می شود. و وجود این سم می تواند کرچک را از حشراتی مثل شته ها مصون نگه دارد. همچنین کرچک به طور طبیعی حاوی آندسیلنیک اسید است که یک اسید چرب است و قارچ کش محسوب می شود.
نکات و آموزش کاشت بذر کرچک :
کرچک از طریق بذر تکثیر می شود، دانه های کرچک درشت بوده و به راحتی در هر خاکی جوانه می زند، بذرهای کرچک را به راحتی میتوانید به صورت مستقیم در زمین یا در گلدان سایز متوسط بکارید، البته میتوانید ابتدا بذرها را در گلدان های کوچک بکارید و بعد از گذشت ۳ تا ۴ هفته از کاشت و ۶ برگه شدن گیاهان آنها را به زمین یا گلدان اصلی منتقل کنید.
برای کاشت خانگی در فصل بهار بعد از رفع سرمای زمستان یا در فصل تابستان بذر کرچک را ابتدا ۲۴ ساعت در آب خیس نمایید سپس در زمین یا گلدان مورد نظر بکارید.
بذر کرچک همانطور که در تصویر مشاهده می کنید به اندازه ی دانه ی لوبیا بود در نتیجه بهتر است آنها را در عمق ۵ تا ۶ سانتی متری بکارید، سپس به نحوی آبیاری نمایید که آب به عمق خاک نفوذ کند.
کرچک نسبت به خاک توقعی ندارد و در هر نوع خاکی رشد می کند ولی ترکیب خاک مناسب برای این گیاه بهتر است سبک و غنی باشد.
تا قبل از جوانه زنی بذرها و همچنین در اوایل رشد گیاه بستر همیشه مرطوب باشد، بعد از رشد کامل گیاه آبیاری هنگامی انجام شود که خاک کاملاً خشک شده است، گیاه کرچک نسبت به خشکی کمی مقاوم است.
دمای رشد و کاشت بذر کرچک ۲۰ تا ۲۵ درجه ایده آل بوده البته این گیاه در دمای ۴۰ درج نیز قابلیت رشد دارد، مقدار اسانس و روغن دانه در دماهای بالای ۴۰ درجه و کمتر از ۱۰ درجه کاهش می یابد.
برای کاشت ردیفی در مزرعه فواصل بین دو بوته را ۵۰ تا ۷۰ سانتی متر و فواصل بین ردیف ها را ۱۰۰ تا ۱۲۰ سانتی متر در نظر می گیرند البته در مناطقی که با توجه به سرمای زمستان این گیاه به صورت یکساله کاشته می شود رشد گیاه محدود بوده و فواصل کاشت را می توان کمتر در نظر گرفت.
ph مناسب برای خاک بستر کشت گیاه کرچک بین ۵ تا ۶٫۵ مناسب می باشد.
برای کاشت خانگی و به صورت محدود در تمامی طول بهار و تابستان میتوان اقدام به کاشت در باغ (باغچه) و گلدان نمود یا در کل طول سال با ایجاد شرایط کاشت اقدام به پرورش این گیاه نمود.
بهتر است قبل از کاشت بذر در باغچه زمین را به عمق ۱۵ تا ۲۵ سانتی متر نرم کنید و با کود حیوانی پوسیده مخلوط نمایید سپس اقدام به کاشت بذر نمایید.
بعد از رشد جوانه ها و آماده شدن نشاء ها یعنی رسیدن گیاه به ارتفاع ۱۰ تا ۲۰ سانتی متر، آنها را به محل اصلی کاشت منتقل کنید.
تا قبل از جوانه زنی بذر، بستر کشت همیشه باید مرطوب باشد ولی غرق آبی نه، برای تسریع در جوانه زنی بذرها میتوانید بر روی بستر کشت یک مشما شفاف بیاندازید، توجه کنید که با این کار دما زیر مشما بالا می رود و در صورتی که هوا خیلی گرم باشد از انجام این کار پرهیز کنید و تنها مراقب باشید که خاک خشک نشود. (دمای زیر مشما ۲۰ تا ۲۵ درجه باشد)
علف های هرز را از همان ابتدا حذف کنید، وجود علف هرز باعث رقابت در جذب مواد مغذی خاک میان گیاه و علف هرز می شود و باعث کاهش مواد دریافتی مورد نیاز گیاه می شود.