تحقیقات معتبر نشان می‌دهند که زردچوبه خواص زیادی برای بدن و حتی ذهن انسان دارد. ما در اینجا می‌خواهیم خواص زردچوبه برای پوست و انواع بیماری‌ها از جمله آلزایمر، التهاب مفاصل، بیماری‌های قلبی و سرطان را برای شما توضیح دهیم. اما ابتدا اجازه دهید توضیح دهیم که زردچوبه چیست. برخی از افراد زردچوبه را زعفران هندی یا ادویه طلائی می‌نامند. زردچوبه گیاهی است که در آسیا و آمریکای مرکزی کاشت می‌شود.
پودر زردچوبه که ما در خانه به عنوان ادویه استفاده می‌کنیم در واقع پودری است که از آسیاب کردن ریشه‌های این گیاه به دست می‌آید. رنگ زردچوبه باعث شده است که در بسیاری از فرهنگ‌ها از پودر آن به عنوان رنگ استفاده کنند. زردچوبه را در نواحی مختلف به اشکال مختلف مثل پودر زردچوبه، عصاره زردچوبه، چای زردچوبه، کپسول مکمل غذایی و حتی صابون زردچوبه استفاده می‌کنند. ماده فعال موجود در زردچوبه کورکومین (Curcumin) نام دارد. بیشتر خاصیت زردچوبه در واقع به علت وجود این ماده فعال شگفت‌انگیز است. در ادامه مهم‌ترین خواص زردچوبه را برای شما شرح می‌دهیم.
خواص زردچوبه و کورکومین برای درمان بیماری‌ها
زردچوبه برای هزاران سال است که در هند به عنوان ادویه و داروی گیاهی مورد استفاده قرار می‌گیرد. دانشمندان اخیرا بر روی این ماده که هندیان تا این اندازه به آن اعتقاد دارند پژوهش‌های زیادی انجام داده‌اند و به این نتیجه رسیدند که زردچوبه واقعا دارای ترکیباتی با خواص درمانی قدرتمند است. این ترکیبات به نام کورکومینوید شناخته می‌شوند که مهم ترین آنها کورکومین است.
کورکومین یک ماده فعال اصلی در ترکیبات زردچوبه است؛ یک ضدالتهاب موثر با خواص آنتی‌اکسیدان قوی که ۳ درصد از وزن زردچوبه را تشکیل می‌دهد. دوز مصرف مناسب این ماده را ۱ گرم در روز توصیه کرده‌اند. رسیدن به این میزان مصرف از کورکومین فقط با استفاده از پودر زردچوبه به عنوان ادویه در طول یک روز بسیار سخت است. به همین دلیل برای بهره‌مد شدن از تمام خواص زردچوبه شما می‌توانید از کپسول زردچوبه استفاده کنید.
کورکومین به سختی در خون جذب می‌شود اما اگر شما همراه با زردچوبه، فلفل سیاه استفاده کنید به جذب آن کمک کرده‌اید. فلفل سیاه دارای ماده‌ای به نام پیپرین (Piperin) است که جذب کورکومین در بدن را افزایش می‌دهد. بهترین مدل‌های کپسول زردچوبه دارای پیپرین هستند که به تاثیرگذاری بیشترشان کمک می‌کند. کورکومین همچنین در چربی حل می‌شود، پس شاید ایده خوبی باشد که بیشتر همراه با غذاهای چرب مصرف شود.
درمان التهاب مزمن
التهاب در بدن نقش بسیار مهمی دارد. التهاب کمک می‌کند بدن شما با مهاجمان خارجی مبارزه کند و در ترمیم آسیب‌ها هم نقش بازی می‌کند. بدون التهاب عوامل بیماری‌زا به راحتی می‌توانند بر بدن شما چیره شوند و شما را از پا دربیاورند. اما علی‌رغم این که التهاب حاد و کوتاه‌مدت مفید است، زمانی که التهاب مزمن شود، میتواند به مشکلی جدی تبدیل شود و به اشتباه به بافت‌های خود بدن حمله کند.
حال محققان بر این باورند که التهاب مزمن نقش بزرگی در بسیاری از بیماری‌های جدی ایفا می‌کند. این موضوع شامل بیماری‌هایی مثل سرطان، سندروم متابولیک، آلزایمر و بیماری‌های دیگر می‌شود. بنابراین هر چیزی که بتواند با التهاب مزمن مبارزه کند، در پیشگیری و حتی درمان این بیماری‌ها مفید خواهد بود. بدون وارد شدن به بحث التهاب در بدن (چرا که مبحث بسیار پیچیده‌ای است)، خیلی ساده می‌گوییم که کورکومین به عنوان یک ماده فعال، کلید درمان التهاب مزمن است و با التهاب در سطح مولکولی مبارزه می‌کند.
افزایش ظرفیت آنتی‌اکسیدان بدن
تصور می‌شود آسیب اکسیداتیو که ناشی از فعالیت رادیکال‌های آزاد در بدن است، یکی از مهم‌ترین دلایل پیری و بسیاری از بیماری‌ها باشد. دلیل اصلی این که بدن ما به آنتی‌اکسیدان‌ها احتیاج دارد این است که آنتی‌اکسیدان‌ها از بدن در برابر رادیکال‌های آزاد محافظت می‌کنند. در نتیجه آنتی‌اکسیدان‌ها بسیار مفیدند. کورکومین موجود در زردچوبه یک آنتی‌اکسیدان قوی است که میتواند رادیکال‌های آزاد را خنثی کند. کورکومین همچنین باعث فعال شدن آنتی‌اکسیدان‌های خود بدن می‌شود؛ یعنی لشکری از آنتی‌اکسیدان‌ها را در برابر رادیکال‌های آزاد قرار می‌دهد. در نتیجه دیگر شانسی برای رادیکال‌های آزاد باقی نمی‌ماند، چون زردچوبه مستقیما جلوی آنها را می‌گیرد و آنتی‌اکسیدان‌های موجود در بدن را هم تحریک می‌کند تا در برابر آنها از بدن دفاع کنند.
کاهش خطر بیماری‌های ذهنی و بهبود عملکرد مغز
در گذشته تصور بر این بود که نورون‌ها یا همان سلول‌های عصبی پس از عبور از دوران کودکی دیگر توانایی تقسیم و تکثیر شدن را ندارند. ولی حال ثابت شده است که این تصور درست نیست. نورون‌ها نه تنها توانایی تشکیل اتصالات جدید را دارند، بلکه حتی در بخش‌های خاصی از مغز می‌توانند تکثیر شوند.
یکی از محرک‌های اصلی این پروسه، فاکتور نورون‌زایی مشتق‌شده از مغز (Brain-Derived Neurotrophic Factor) است. این فاکتور درواقع نوعی هورمون رشد است که باعث رشد و گسترش شبکه عصبی در مغز می‌شود. بسیاری از بیماری‌ها و اختلالات مغزی مثل آلزایمر و افسردگی، با کاهش میزان این هورمون ارتباط دارند.
خاصیت زردچوبه این است که میتواند میزان این فاکتورهای نوروتروفیک مغز را افزایش دهد. این خاصیت زردچوبه میتواند در به تعویق انداختن بسیاری از بیماری‌های مغزی مرتبط با افزایش سن موثر باشد. کورکومین زردچوبه همچنین میتواند باعث بهبود حافظه شود و شما را باهوش‌تر کند! هرچند در این زمینه نیاز به تحقیقات کنترل‌شده‌ی بیشتری وجود دارد.
کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی
بیماری قلبی دلیل شماره یک مرگ و میر در دنیاست. محققان قرن‌هاست که در این زمینه تحقیق می‌کنند. جای تعجب ندارد که بیماری‌های قلبی پیچیده هستند و عوامل زیادی روی آنها تاثیرگذار است. یکی دیگر از خواص زردچوبه معکوس کردن پیشرفت پروسه بیماری‌های قلبی است.
شاید بتوان گفت که مزیت اصلی کورکومین زردچوبه برای قلب بهبود عملکرد لایه درون رگی (Endothelium) است که درواقع لایه نازکی از سلول‌هاست که درون رگ‌های خونی و لنفاوی را پوشش داده‌اند. مشخصا عدم عملکرد صحیح لایه درون رگی عامل برجسته‌ای در بیماری‌های قلبی است و باعث کاهش توانایی کنترل «فشار خون» و «انعقاد خون» می‌شود.
تحقیقات زیادی به ما نشان داده‌اند که زردچوبه میتواند باعث بهبود عملکرد لایه درون رگی شود. یکی از این تحقیقات نشان داده است که کورکومین زردچوبه میتواند به اندازه ورزش کردن برای قلب مفید باشد. تحقیقات دیگری هم نشان داده‌اند که زردچوبه میتواند به خوبی داروی آتورواستاتین (Atorvastatin) باعث بهبود عملکرد لایه درون رگی می‌شود.
علاوه بر این، همان‌طور که گفتیم زردچوبه باعث کاهش التهاب می‌شود و دارای خواص آنتی‌اکسیدان قوی است و هر دوی این موارد برای کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی مفید است. در یکی از تحقیقات ۱۲۱ نفر که درحال انجام عمل جراحی سرخ‌رگ قلب بودند را انتخاب کردند. چند روز قبل و بعد از جراحی به عده‌ای از این افراد پلاسیبو (Placebo) یا دارونما و به عده‌ای دیگر به مقدار ۴ گرم در روز کورکومین دادند. گروهی که کورکومین زردچوبه مصرف کرده بودند، ریسک حمله قلبی آنها در بیمارستان تا ۶۵ درصد کاهش یافته بود.
کمک به جلوگیری از سرطان و حتی درمان آن
سرطان یک بیماری بسیار خطرناک است که به دلیل رشد سلولی غیر قابل کنترل رخ می‌دهد. سرطان انواع مختلفی دارد که دارای نقاط مشترک زیادی هستند. به نظر می‌رسد برخی از آنها به مکمل‌های کورکومین پاسخ می‌دهند. کورکومین موجود در زردچوبه برای درمان سرطان مورد مطالعه قرار گرفته است و محققان به این نتیجه رسیدند که این ماده بر رشد و تکثیر سلول‌ها تاثیر دارد. این تحقیقات نشان داده‌اند که کورکومین موجود در زردچوبه میتواند باعث مرگ سلول‌های سرطانی، کاهش رشد رگ‌های خونی در تومورهای سرطانی و جلوگیری از متاستاز (پراکنده شدن سلول‌های سرطانی در بدن) شود.
مطالعات زیادی نشان دادند که کورکومین موجود در ترکیبات زردچوبه میتواند باعث کاهش رشد سلول‌های سرطانی در آزمایشگاه شود. این ماده در آزمایش روی حیوانات نیز رشد تومور را متوقف کرده است.
هر چند که تاثیر دوز زیاد کورکومین، در کنار ماده‌ای مانند پیپرین که به جذب آن کمک می‌کند، برای درمان سرطان در انسان‌ها نیازمند تحقیقات و مطالعات بیشتر در این زمینه است، با این حال شواهدی وجود دارد که این ماده میتواند از سرطان، خصوصا سرطان‌های دستگاه گوارش مثل سرطان روده بزرگ، پیشگیری کند.
در یک تحقیق ۳۰ روزه به ۴۴ مرد که دارای ضایعه‌هایی در روده بزرگ بودند که گاها موجب سرطان می‌شود، به طور روزانه ۴ گرم کورکومین داده شد و نتیجه کاهش تعداد ضایعه‌های روده تا ۴۰ درصد را نشان داد. شاید روزی از خواص زردچوبه و درواقع کورکومین به صورت مشخص برای درمان سرطان استفاده شود. در حال حاضر نمی‌توان با اطمینان در این باره صحبت کرد اما نتایج تحقیقات بسیار امیدوار کننده است.
پیشگیری و درمان آلزایمر
متاسفانه هنوز هیچ درمان قطعی برای آلزایمر وجود ندارد. به همین دلیل در حال حاضر جلوگیری از پیدایش این بیماری مهم‌تر است. خبر خوب این که زردچوبه نشان داده خاصیت جلوگیری از این بیماری را دارد. آن طور که مشخص است التهاب و اکسید شدن در بیماری آلزایمر نقش دارند و کورکومین زردچوبه خاصیت ضدالتهابی و آنتی‌اکسیدان قوی دارد. به علاوه کلید بیماری آلزایمر رسوب کردن پروتئین‌هایی است که به آن پلاک‌های آمیلوئید می‌گویند. تحقیقات نشان داده است که کورکومین میتواند به از بین بردن این پلاک‌ها کمک کند. البته تاثیر این ماده در کند کردن و حتی معکوس کردن پروسه بیماری آلزایمر در انسان نیاز به تحقیقات بیشتر دارد.
تاثیر موثر در درمان التهاب مفصل
التهاب مفصل یا آرتریت یکی دیگر از مشکلات رایجی است که به بیماری‌هایی نظیر آرتروز و روماتیسم مفصلی منجر می‌شود. کورکومین موجود در زردچوبه میتواند به درمان التهاب مفصل کمک کند. این خواص زردچوبه را تحقیقات زیادی تایید کرده است؛ خصوصا در تحقیقاتی که روی بیماران دارای آرتریت روماتویید یا روماتیسم مفصلی انجام شده، زردچوبه حتی از داروهای ضدالتهابی هم تاثیر بهتری نشان داده است. نتایج تحقیقات دیگر نیز همگی بهبود علائم بیماری را نشان دادند و این موضوع بسیار امیدوار کننده است.
درمان افسردگی
خواص زردچوبه در زمینه‌ی درمان افسردگی هم نتایج امیدوارکننده‌ای را نشان داد. در یک آزمایش، ۶۰ نفر که مبتلا به افسردگی بودند را به صورت تصادفی به ۳ گروه تقسیم کردند. به یکی از گروه‌ها داروی ضد افسردگی فلوکستین دادند، به گروه دیگر یک گرم کورکومین و گروه سوم هم کورکومین و هم فلوکستین.
بعد از ۶ هفته نتایج را بررسی کردند و در گروهی که به آنها یک گرم کرکومین داده شده بود شاهد بهبود بودند. در گروهی که به آنها فلوکستین داده شده بود هم نتایج مشابهی داشتند اما بهترین نتیجه را گروهی که هر دو را مصرف کرده بودند تجربه کرده بودند. بر اساس این تحقیق کوچک این ترکیب زردچوبه خواصی مشابه با خواص داروی ضدافسردگی دارد.
افسردگی با کاهش فاکتور نورون‌زایی مشتق‌شده از مغز (Neurotrophic Factor) و کم‌کاری هیپوکمپوس یا اسبک مغز که مرکز یادگیری در مغز است، مرتبط است. کورکومین موجود در زردچوبه با افزایش میزان فاکتور نورون‌زایی مشتق‌شده از مغز این تاثیرات را خنثی می‌کند. علاوه بر این شواهدی وجود دارد که کورکومین میتواند پیام‌رسان‌های عصبی عامل سروتونین و دوپامین را تقویت کند.
جلوگیری از پیری و بیماری‌های مربوط به آن
اگر زردچوبه توانایی پیشگیری از بیماری‌های قلبی، سرطان و آلزایمر را دارد، مشخصا خاصیت افزایش طول عمر را هم دارد. به همین دلیل است که در کشورهای دیگر مکمل‌های غذایی کورکومین تا این اندازه محبوب شده‌اند.
خواص زردچوبه برای پوست
در کنار خواص زردچوبه برای سلامت بدن و ذهن، خواص زردچوبه برای پوست شاید آن‌قدر عجیب به نظر نرسد. زردچوبه توانایی‌های زیادی در بهبود و پیشگیری از مشکلات پوستی و افزایش زیبایی پوست دارد.
- ماسک زردچوبه برای شما پوست درخشانی به همراه می‌آورد که ممکن است به دلیل از بین بردن رادیکال‌های آزاد اکسید کننده پوست باشد. خواص زردچوبه و عسل در کنار هم بسیار مفید است. می‌توانید ماسک زردچوبه و عسل و ماست یونانی را در خانه تهیه کنید و برای ۱۵ دقیقه روی پوست خود بگذارید تا تاثیر آن را ببینید.
- زردچوبه میتواند زخم را بهبود دهد. خاصیت ضدالتهابی زردچوبه میتواند التهاب زخم را کم کند و باعث زودتر جوش خوردن زخم شود. تحقیقات نشان داده است که این ادویه تاثیر مثبتی روی کلاژن‌ها و بافت پوست دارد.
- ماسک زردچوبه برای درمان جوش صورت و آکنه هم مفید است و با هدف گرفتن منافذ پوست باعث آرام شدن التهاب جوش می‌شود. این روش علاوه بر زودتر خوب شدن جوش صورت باعث می‌شود که جای آن هم روی پوست باقی نماند.
- ماسک زردچوبه علائم پیری زودرس را هم از بین می‌برد و از آن جلوگیری می‌کند.
- زردچوبه میتواند از سرطان پوست جلوگیری کند.
- برای درمان پوست چرب و کاهش چربی اضافه پوست از زردچوبه استفاده می‌کنند. پودر زردچوبه را به همراه آرد گندم و ماست و چند قطره آب لیمو مخلوط کنید و اجازه دهید ۱۵ دقیقه روی پوست بماند و بعد پوست خود رابشویید.
- زردچوبه برای پوستی که در اثر رادیکال‌های آزاد و افزایش سن تیره شده است مناسب است. ماسک زردچوبه برای روشن شدن پوست را می‌توان با ترکیب پودر زردچوبه و عسل به همراه آرد گندم ساخت. اگر پوست خشکی دارید می‌توانید به این ترکیب روغن بادام شیرین یا روغن زیتون اضافه کنید.
- زردچوبه برای کاهش چین و چروک صورت هم مفید است. برای برطرف کردن خطوط روی پیشانی و خط خنده می‌توانید آرد برنج را با زردچوبه و شیر ترکیب کنید و اجازه دهید ماسک برای نیم ساعت روی صورت بماند.
- برای پاک‌سازی و تمیز کردن از زردچوبه برای پوست استفاده کنید. با استفاده از همین ماسک می‌توانید از خواص ضدعفونی کنندگی زردچوبه استفاده و سلول‌های مرده پوست را پاک کنید. (منبع: دیجی کالا)
