نشاسته نوعی کربوهیدرات است که مولکول‌های آن از تعداد زیادی اتم‌های کربن، هیدروژن و اکسیژن تشکیل شده‌اند. نشاسته مادۀ سفیدرنگی است که در دمای اتاق جامد می‌باشد و در آب سرد حل نمی‌شود.
کربوهیدرات‌ها به سه دسته اصلی تقسیم می‌شوند: قند، فیبر و نشاسته که نشاسته رایج‌ترین نوع کربوهیدرات مصرفی و از مهم‌ترین منابع انرژی برای مردم است.
نشاسته گندم معمولا به دو شکل نشاسته پودر شده و نشاسته گل وجود دارد و در شیرینی پزی کاربرد فراوانی دارد. نوع خالص و پودر شده آن، پودری سفید، بی بو و بدون مزه می باشد که نامحلول در آب سرد بوده و برای ایجاد غلظت و سفت شدن (یا به اصطلاح بستن و سفت شدن) مواد خوراکی مثل انواع دسرها، کاستارد یا فرنی، سس ها و غذاهای فوری به کار می رود.
اما در مقابل، نشاسته گل قابل حل شدن در آب گرم بوده و پس از جذب آب، حجم آن دو برابر می شود. پس از سرد شدن ترکیب، حالت ژله ای چسبنده ای ایجاد می شود. از نشاسته گل به منظور پف کردن خمیر نان و شیرینی و پوک کردن آن ها استفاده می شود.
کالری نشاسته گندم و ارزش غذایی آن:
10 گرم یا 1 قاشق غذاخوری نشاسته گندم ، 36 کالری دارد. نشاسته گل حاوی 7.6 گرم کربوهیدرات است. همچنین سرشار از ویتامین های A و C ، پتاسیم، سدیم، کلسیم، پروتئین و آهن می باشد.
نشاسته مصارف فراوانی دارد. بدن انسان با هضمِ نشاسته گلوکز می‌سازد که یکی از منابع انرژی حیاتی برای سلول‌های بدن می‌باشد.
برخی از خواص نشاسته
۱. کنترل قند خون
مقاومت به انسولین و افزایش سطح قند خون می‌تواند منجر به سندروم متابولیک و دیابت نوع ۲ شود. نشاسته مقاوم (نشاسته‌ای که در مقابل هضم و جذب مقاوم است) با کاهش مقاومت به انسولین، کاهش هضم و جذب کربوهیدرات و فعال کردن ژن‌های سنتز گلوکوژن (این ژن‌ها باعث ذخیره بیشتر کربوهیدرات عضلات و کبد می‌شود) منجر به کاهش سطح قند خون می‌شود.
۲. کاهش کلسترول
نشاسته کلسترول بد LDL را کاهش و کلسترول خوب HDL را افزایش می‌دهد. با کاهش کلسترول خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و دیابت کاهش می‌یابد.
۳. کنترل وزن
استفاده از مواد غذایی فیبر دار در رژیم غذایی با ایجاد احساس سیری و کاهش اشتها منجر به کاهش وزن می‌شود. نشاسته مقاوم در مقایسه با فیبر سیری بیشتری ایجاد می‌کند و باعث کاهش مصرف مواد غذایی و در نتیجه کاهش وزن می‌شود.
۴. سلامت دستگاه گوارش
باکتری‌های بد روده سلول‌های روده بزرگ را از بین می‌برند. یکی از خواص نشاسته کاهش این باکتری‌ها است. همچنین با افزایش باکتری‌های خوب در روده بزرگ، افزایش اسیدیته روده، بهبود عملکرد سیستم ایمنی به سلامت روده و دستگاه گوارش کمک می‌کند و خطر ابتلا به سرطان را کاهش می‌دهد.
۵. درمان اسهال
افزایش باکتری‌های مضر روده باعث اسهال عفونی می‌شود. نشاسته با کاهش این باکتری‌ها دردرمان اسهال موثر است. برای رفع اسهال پودر نشاسته را با یک قاشق روغن بادام و نبات جوشانده و مصرف کنید.
۶. خواص نشاسته برای پوست
ماسک نشاسته به دلیل خاصیت چسبندگی باعث تمیزی پوست و لایه برداری سطحی آن می‌شود. نشاسته چربی پوست را از بین می‌برد و به درمان آکنه و جوش کمک می‌کند. این ماده به دلیل خاصیت تسکین دهندگی و ترمیمی برای درد آبله مرغان و سوختگی استفاده می‌شود.
۷. خواص نشاسته برای مو
از ماسک نشاسته برای صاف کردن موها، پرپشت کردن، تقویت و درخشش مو استفاده می‌شود. برای تهیه‌ی این ماسک ۲ قاشق غذاخوری ژلاتین را حرارت داده تا ذوب شود، سپس ۲ قاشق روغن بادام و نشاسته ذرت به آن اضافه کنید. بعد از سرد شدن ماسک را به موها زده و بعد از یک ساعت بشویید.
۸. درمان سرفه و گرفتگی صدا
یکی دیگر از خواص نشاسته تسکین درد سینه و رفع گرفتگی صدا است. ۲ تا ۳ قاشق نشاسته را در یک لیوان آب سرد حل کرده و مایع را داخل شیر ریخته و روی شعله ملایم حرارت داده تا غلیظ و شفاف شود. مصرف چند بار در روز این جوشانده به خصوص قبل از خواب در درمان خانگی سرفه، گلودرد و گرفتگی صدا موثر است.
۹. یبوست
یکی از دلایل بروز یبوست عدم استفاده از غذاهای فیبر دار است. نشاسته به دلیل فیبر بالا می‌تواند به درمان یبوست کمک کند. برای اینکار کافی است یک لیوان شیر با یک قاشق نشاسته ترکیب و مصرف کنید.
مضرات نشاسته:
باقی ماندن مواد نشاسته‌ای در معده باعث ایجاد نفخ و گاز معده می‌شود و هضم و جذب مواد غذایی را به تاخیر می‌اندازد.
مصرف نشاسته در ماه‌های اول بارداری می‌تواند منجر به نقص جنین شود.
نشاسته می‌تواند باعث بروز حساسیت پوستی در کودکان و افراد حساس شود.