ژل شستشوی بهداشتی دوران یائسگی بانوان هیدرودرم لیدی

ژل شستشوی بهداشتی دوران یائسگی هیدرودرم نرم كننده، مرطوب كننده و التیام بخش جهت شستشوی بهداشتی و روزانه قسمت خارجی دستگاه تناسلی می باشد. این محصول مناسب جهت استفاده در دوران یائسگی هماهنگ و سازگار با پوست می باشد. ژل شستشوی هیدرودرم حاوی مواد آنتی باكتریال است که كنترل كننده تكثیر باكتری های مضر، نرم كننده مخاط و تامین كننده رطوبت آن است. این فرآورده را می توان به عنوان یک التیام دهنده علائم و عوارض ناشی از یائسگی نظیر قرمزی، حساسیت، تحریک پذیری و خارش در نظر گرفت. همچنین برطرف كننده بوی نامطبوع قسمت خارجی دستگاه تناسلی نیز می باشد.

یائسگی و مراقبتهای آن

تغییرات حوالی  یائسگی عمدتاً مربوط به تغییرات درون تخمدان می باشد. دوران قبل از یائسگی از 8-2 سـال قـبل از یـائسـگی شـروع می شـود و تا یكسال پس از آخرین دوره پریود قـاعـدگـی طـول می كشـد و در حقیقت یكسال بعد از قطع عادت ماهیانه یائسگی تثبیت می شود. میانگین سن آخرین عادت ماهیانه 50 سالگی است. پریود های منظم و تخمك گذاری عمدتاً تا سال های میانی یا پایانی دهه چهارم زنانگی ادامه می یابد. سرانجام بیشتر زنان دوره ای از پریودهای نامنظم و با فواصل طولانی و كم را تجربه می كنند كه شاه علامت گذار به دوران یائسگی است. ماههای پیش از یائسگی همراه با تغییرات اساسی در تناوب پریود و عدم تخمك گذاری می باشد و بارداری در این دوره بعید است. بهرحال از چندین سال قبل از این دوران تغییرات نهفته ای در هورمونهای تخمدان ایجاد می شود هر چند از حـدود 25 سـالـگی كـاهش تدریجی باروری وجود دارد اما پس از 35 سالگی سرعت آن مسئله كاهش خیلی بیشتری می نماید. تخمك پیر عمده ترین علت زمینه ناباروری وابسته به سن است. بروز سقط خود به خود كه اكثراً به علت ناهنجاریهای كروموزمی هستند به موازات افزایش سن مادر ، افزایش می یابد. میزان نا هنجاریهای جنینی با افزایش سن مادر افزایش می یابد بطوریكه در تولدهای زنده زیر سن 30 سال 1 در500 مورد و در سن 45 سالگی به 1 در 20 مورد افزایش می یابد.

با افزایش سن فاصله بین دوره های پریود كوتاهتر می شود مثلاً اگر میانگین طول این دوره در 20 سالگی 28 روز باشد در 40 سالگی به 26 روز می رسد.

تغییرات هورمونی دوران یائسگی

تغییرات هورمون های زنانگی در دوران پیش از یائسگی ایجـاد می شود كـه بـا آزمـایشـات هـورمـونـی می تـوان شـروع آن را نشـان داد بطوریكه زود رس ترین علامت افزایش هورمون FSH است.

علائم ناشی از تغییرات هورمونی یائسگی عبارتند از گرگرفتگی، تعریق شبانه، خشكی واژن و درد در موقع مقاربت، اختلال در خواب می باشد. درصورت شدت این علائم و استفاده از درمان جانشینی هورمونی كه در موارد غیرقابل تحمل برای مدت محدود توصیه می شود این علائم با درمان جانشینی بهبود می یابد.

در دوران قبل از یائسگی كه طول پریودهای ماهیانه كوتاه می شود كه بدلیل كاهش ترشح پروژسترون می باشد كـم خـونـی و افـزایش ضخامت آندومتر رشد فیبروم های رحمی و پریودهای سنگین را باعث می شود، مصرف قرص های پیشگیری از بارداری از انواع ضعیف ( low dose ) می تواند روش ایده آن در كنترل كاهش عملكرد تخمدان و پیشگیری از اختلالات قاعدگی شود. مصرف قرص های پیشگیری از بارداری انواع ضعیف تا سن یائسگی در صورتیكه موارد منع مصرف مثل سابقه لخته در عروق، انفاركتوس قلبی و مغزی و یا سرطان پستان یا بیماریهای شدید كبدی وجود نداشته باشد و علاوه بر این موارد فوق ریسك های دیگر مثل اعتیاد به سیگار، فشارخون، بیماری قند، چاقی و مقادیر زیاد كلسترول خون همراه نباشد در خانم های بالای 35 سال بهترین روش كنترل قاعدگی های نامنظم در این دوران می باشد. از تغییرات هورمونی دیگر در این دوران افزایش هورمون های گونادوتروپین می بـاشـد كـه بـدلیـل كاهش تخمك گذاری این مسئله رخ می دهد، این تغییرات هورمونی ، منجر به پرموئی خفیف در این دوران می شود . با افزایش سن عملكرد تیروئید كاهش می یابد به این جهت به طور دوره ای باید فعالیت تیروئید در خانم های یائسه مورد بررسی واقع شود. احتمال بروز بیماری دیابت یا قند بعد از سن 40 سالگی شایع است كه باید از این نظر مورد بررسی بطور پریود یك واقع شوند.

تغییرات تناسلی ادراری در دوران یائسگی

بدلیل كاهش استروژن در دوران یائسگی مخاط واژن نازك می شود و این باعث خارش، درد موقع مقاربت و تنگی واژن می گردد. آتروفی دستگاه ادراری تنـاسـلی بـاعـث ایجاد علائمی می شود كه روی كیفیت زندگی تاثیر می گذارد و برای مثال دچـار عفـونـت مـكرر در مثانه و مجرای ادرار می شوند. این مشكلات تا حدی با استفاده از استروژن های موضعی كه بصورت كرم یا قرص واژینال تجـویـز می شود تـا حدی برطرف می شوند. درمان موضعی با استروژن باعث درمان و بهبود بی اختیاری استـرسی ادرار در 50% موارد می شود. فعالیـت جنسی باعث بهبود جریان خون واژن و باعث تشدید اثرات درمانی استروژن می گردد.

اختلالات خلق و خو در یائسگی

یكی از علائیم دیگر در دوران بعد از یائسگی اختلالات خلق و خو و افسردگی در این دوران است كه با درمان دارویی از جمله فلوكسیتین این اختلالات قابل كنترل است.

بیماریهای قلبی عروق در یائسگی

در زنان یائسه میزان مرگ و میر ناشی از بیماریهای عروق قلبی سه برابر مرگ نـاشی از  سرطان پستان و ریه می باشد. از هر 5 زن در سنین یائسگی یك نفر دچار بیماریهای قلبی یـا عروقی می شود. بیماریهای قلب و عروق نتیجه آرترواسكلروز عروق بزرگ است. عوامل خطر شبیه به عوامل خطر در مردان است. سابقه فامیلی بیماریهای قلب و عروق، فشارخون بالا، مصرف سیگار، بیماری قند، كلستـرول و چـربـی بـالای خـون و چاقی از این عوامل خطر ساز می باشند. با تغییر رژیم غذایی و كاهش وزن می توان شانس بیماریهای قلبی عروق را در دوران یائسگی كاهش داد. خطر بیماریهای قلبی عروقی در زنان با كلسترول بالاتر از mgrdl 256 سه برابر زنان با كلسترول نرمال می باشد. خطر بیماری عروق قلبی بعد از سن 75 سالگی با میزان كلسترول تغییر نمی یابد و نیازی به غربالگری چربی خون در این دوران نیست.

ورزش منـظم ، پیـاده روی به مدت نیم ساعت یا شنا و پیاده روی تند روزانه به كاهش سطح كلسترول كمك می نماید و میزان سكته با ورزش منظم 30 % و بیماری عروق قلبی 40% كاهش می یابد.

پوكی استخوان در یائسگی

یكی از مشكلات دوران یائسگی كاهش توده استخوانی است بطوری كه 20 سال اول بعد از یائسگی حدود 30 % كاهش توده استخـوانی ایجـاد می شود و این می تواند زمینه ساز شكستگی باشد. سابقه فامیلی پوكی استخوان ، سابقه شكستگی افزایش سن، مصرف سیگار، سفید پوست بودن و نژاد، كاهش استروژن، وزن پائین عوامل خطر ساز شكستگی می باشند. سابقه شكستگی لگنی در مادر بخصوص بعد از 50 سالگی، مصرف داروهای ضد صرع، پركاری تیروئید و كاهش توده استخوانی خطر شكتسگی را بالا می برد.

اندازه گیری تراكم استخوانی در زنان یائسه و بالای 65 سال پیشنهاد می شود فواصل 5 سال یـكبار احتمالاً كافیست. برای درمان پوكی استخوان ورزش در تمام گروههای سنی كه باید با فشـار وزن همـراه باشد نیم ساعت سه بار در روز، مصرف كلسیم 1000 میلی گرم در دوران یائسگی و 1500 میلی گرم در دوران بـعد از یـائسـگی توصیه می شود مصرف ویتامین D، كلسیم با 400-800  واحد توصیه می شود. در موارد شدید مصرف استروژن با داروهای دیگری كه جذب كلسیم را روی استخـوان افزایش می دهد توصیه می شود.

پیشگیری از سرطان در دوران یائسگی

خطر سرطان با افزایش سن در بیشتر سرطان ها افزایش می یابد و از این جهت در دوران یائسگی این مسئله باید مورد توجـه بیـشتری واقع شود. در دوران یـائسـگی ممكن است در ارتـباط بـا خـشـكی واژن و نـازك شـدن مـخـاط تـناسـلی و رحم ، لكه بینی هایی ایجاد شود كه نیاز به بررسی جهت رد مشكلات ناشی از سرطان رحم و گردن رحم و یا تخمدان دارد بطوریكه 20 % خونریزیهای بعد از یائسگی می تواند دلیل بر بیماریهای بدخیم باشد. به همین جهت باید گردن رحم مورد بررسی واقع شود. تست پاپ اسمیر كه توصیه می شود از 21 سالگی سه سال یكبار در نوع معمول و 5 سال یكبار در نوع غوطه ور در مایع انجام شود تا سن 70-65 سالگی باید انجام گیرد در صورت غیر طبیعی بودن پاپ اسمیر یا غیر طبیعی بودن ظاهر گردن رحم در معاینه نیاز به كولپو سكوپی است كه در این روش گردن رحم با یك میكروسكوپ سه بعدی با درشت نمائی 16-6 برابر مورد بررسی واقع می شود.

علاوه بر این در تمام خونریزیهای غیر طبیعی در دوران بعد از یائسگی باید سونوگرافی واژینال جهت بررسی ضخامت رحم و اندازه تخمدانها، انجام شود و نهایتاً نمونه برداری، رحمی به صورت كـورتاژ انجام گیرد. اولین علامت سرطان رحمی در خانمهای یائسه خونریزیهای واژینال می باشد و از این نظر با این علامت خانمهای یائسه باید مورد بررسی دقیق تر واقع شوند.سرطان تخمدان نیز عمدتاً در سنین بالای 50 سال شایع تر است. علائم سرطان تخمدان متاسفانه دیررس است و گاهی در موارد پیشرفته با بزرگی شكم و آسیت ( آب داخل شكم ) و علائم گوارشی تظاهر می نماید. چون  در معـاینـات لـگنی بزرگی تخمدان اولین و شاه كلید تشخیص می باشد به این جهت تمام خانمهای یائسه باید هر 6 ماه یكبار تحت معاینات لگنی واقع شوند. متاسفانه خیلی از خانم های یائسه بدلیل اتمام دوران باروری به معاینات پریودیك لگنی توجه نمی نمایند و به این دلیل ممكنت سرطان تخمدان در مراحل پیشرفته تشخیص داده شود معاینات هر 6 ماه یكـبار خـصـوصاً در خانم هایی كه سابقه دو فـامیـل درجـه یك مبتلا به سرطان پستـان، تـخمـدان، رحم و روده دارند تـوصیـه می شود. انـدازه گیری مـاركـر شـیمیایـی 125CA و سـونـوگـرافـی واژیـنـال بـه تشخیص زودتر كـمك بیـشتری می نمـاید. حـتی در بـعضی از خـانم ها با سابقه فامیلی در دوران یائسگی برداشتن پیشگیرانه تخمدان توصیه می شود.

مسئله دیگر توجه به پستان ها است بطوریكه شایعترین سرطان وابسته به جنس در زنان سرطان پستان است كه از سن 50 سال به بالا افزایش می یابد. خانم ها بطور كلی از سن 30 سالگی خصوصاً بعد از 50 سالگی هر ماه باید سینه ها را خودشان مورد معاینه قرار دهند و جهت معاینات پزشكی شش ماه یكبار از پزشكان بخواهند كه سینه هم مورد معاینه واقع شود.

معمولا دست خود شخص توده های بالای دو سانتی متر را تشخیص می دهد. پزشك ضایعات حدود یك سانتی متری را تشخیص می دهد به همین دلیل آن را وسیله ای برای تشخیص زود هنگام این سرطان می دانند. توده ای كه توسط دست بیمار در سینه لمس می شود بالای دو سانتی متر است و نشان دهنده مرحله 2 سرطان سینه است در حالی كه بقای فرد به این امر بستگی دارد كه بتوانند توده را قبل از رسیدن به مرحله 2 یعنی قبل از دو سانتی شدن تشخیص دهند و درمان كنند. ماموگرافی می تواند ضایعات در حدود mm5 را تشخیص دهد به این جهت توصیه می شود  ماموگرافی از سن 40 تـا 50 سالگی دو سال یكبار و از 50 سال به بعد سالی یكبار انجام شود. قدرت تشخیص ماموگرافی و حساسیت آن بالای 90 درصد است ولی 10 تا 15 درصد امكان دارد نتیجه منفی كاذب باشد درصورتیكه در این موارد توده در سینه وجود داشته باشد حتماً بایـد حـتی درصـورت مـنفی بودن ماموگرافی این توده خارج شود. شیوه ای كه برای تشخیص دقیق تر به كمك ماموگرافی می آید سونوگرافی است اما جایگزین آن نمی تواند باشد. گاهی برای تشخیص بهتر و زمانی كه پاسخ ماموگرافی مشكوك است MRI هم برای فرد توصیه می شود، اما به دلیل گران بودن این روش كمتر توصیه می شود. در خانم هایی كه سابقه خانوادگی سرطان سینه، تخمدان و رحم روده در دو فامیل درجه یك دارند، صلاح است كه ماموگرافی اولیه در سنین زودتر یعنی 30 تا 35 سالگی شروع شود.

سرطان های دیگر كه بعد از سن 50 سالگی باید مورد بررسی پیشگیرانه واقع شود سرطان ریه است كه رادیوگرافی ریه باید سالیانه انجام شود. همچنین سرطان روده بزرگ یا كولون است كه باید با آزمایش مدفوع از نظر خون منفی سالیانه یا كولونوسكوپی پریود یك مورد غربالگری واقع شود.

درمان هورمون جایگزینی در یائسگی

درمان جایگزینی به عنوان جانشین ترشح هورمونی است كه با افزایش سن كاهش یافته یا از دست برود و این مسئله ممكن است نهایتاً باعث بیماری شود. گرگرفتگی و ناپایداری عروقی كه در سالهای قبل از یائسگی ایجاد می شود و خشكی شدید ناحیه تناسلی كه باعث ناراحتی یا سوزش و خارش و درد جنسی می شود و پوكی استخوان شدید بعد از یائسگی نیاز به مصرف هورمونهای جایگزینی را مطرح نماید.

درمان هورمون جایگزینی با استفاده از استروژن تنها، در خانم هایی كه رحم دارند ممكن است  باعث ایجاد تغییرات در رحم و احتمال ایجاد سرطان رحمی شود به این جهت همراه با استروژن در خـانـم هایی كه قـبلاً تـحـت رحم برداری واقع نشده اند پروژسترون تجویز می شود. استفاده از استروژن و پروژسترون باعث بهبود علائم یائسگی می شود ولی مصرف طولانی مدت این تركیبات هورمونی ممكن است باعث درد پستان و تغییرات در پستان و نهایتاً خطر سرطان پستان گردد. مصرف این تركیبات هـورمـونی بـاعـث بهبود علائم پوكی استخوان، كـاهش نـازك شـدن مـخاط دستـگاه ادراری تنـاسلی، كاهش گرگرفتگی می شود . فـوائد احتمـالـی دیـگـر آن كـاهش خطر بیماریهای قلبی عروقی، كاهش خطر سرطان روده بزرگ ( كولون ) كنترل بیماریهای روانی بهبود در چربی های خون بهبود اختلال خواب می باشد. دارو بـصورت خـوراكـی یـا كـرم یـا قـرص هـای واژینـال استفاده می شود.

در مـواردی كه مصرف تركیبات هورمونی ممنوع است می توان از تركیبات گیاهی مثل ایزوفلاون ، سوی ، استروژن های با منشاء گیاهی(فیتواستروژن ها ) استفاده نمود.

ممكن است چند دارو برای تخفیف اثرات یائسگی استفاده شود. بهر حال امروزه شرایطی فراهم شده است كه باعث عمر طولانی و بهبود سلامت فیزیكی افراد یائسه شده است. افزایش كیفیت زندگی هدف مطلوب است و درمان جایگزینی برای ایجاد و نگهداری سلامتی در افراد یائسه می باشد كه نیاز به مطالعات طولانی تر روی این تركیبات دارد.