کتاب پانزده قطعه برای تار و سه تار جلیل شهناز

جلیل شهناز در سال ۱۳۰۰ در اصفهان در میان خانواده‌ای که به صورت موروثی موسیقیدان بودند دیده به جهان گشود. فتحعلی خان جد او از نوازندگان دربار ناصری بوده و پدرش شعبان خان نیز سنتور را بسیار شیرین می‌نواخت. شهناز موسیقی را از همان اوان کودکی نزد پدر و برادرهایش آموخت به طوری که در شانزده سالگی نوازنده قابلی بود. کار حرفه‌ای خود را در اصفهان آغاز کرد و پس از چندی دامنه شهرتش بالا گرفت تا این که سرانجام در سال ۱۳۳۶ به تهران آمده و در ارکستر شادروان حسین یاحقی رسما همکاری خود را با رادیو ایران آغاز نمود. شهناز با اکثر اساتید موسیقی زمان خود همکاری داشته و حاصل این همکاری‌ها تک‌نوازی‌های بسیاری است که چه در برنامه گل‌ها و چه در سایر برنامه‌ها، هرگز فراموش نمی‌شوند. او همچنین مسافرت‌های متعددی همراه دیگر اساتید موسیقی ایران جهت شناساندن موسیقی ایران به کشورهای مختلف جهان داشته است.

نکات مهم و شایان ذکر درباره‌ی کتاب جلیل شهناز پانزده آهنگ برای تار و سه‌تار، تالیف هوشنگ ظریف، به شرح زیر می‌باشد:
۱- باوجود تفاوتی که بین تار و سه‌تار موجود است جای آن داشت که مطالب کتاب پانزده آهنگ برای تار و سه‌تار به طور جداگانه برای سه‌تار تنظیم می‌شد؛ اما به دلیل صرفه جوئی در وقت و امکانات در هرچه زودتر به چاپ رسیدن کتاب از طرفی و نیز شرکت دادن نوازنده سه‌تار در تجزیه و تحلیل مطالب و ابتکار در مضراب‌گذاری، کوک ساز و غیره که به عمیق‌تر کردن دانسته‌های وی و نیز تقویت حس ابتکار که لازمه بداهه‌نوازی است کمک شایانی می‌کند؛ این کار به عهده‌ی خود نوازندگان سه‌تار واگذار شده است. همچنین باید توجه داشت که این کتاب آموزشی نیست و حداقل حد متوسطی از تکنیک نوازندگان را طلب می‌کند.
۲- از آنجا که کتاب پانزده آهنگ برای تار و سه‌تار ملهم از بداهه‌نوازی است، حالات اجرائی و نوانس‌ها به عهده خود نوازنده گذاشته شده است تا خود آن‌ها را دریافته و به کار بندند.
۳- مضراب گذاری‌های این کتاب با دقت انجام گرفته است و جز در بعضی موارد از انگشت‌گذاری اجتناب شده است؛ اما نوازندگان قادر خواهند بود بنا به تشخیص و سلیقه خود از هر نوع مضراب‌گذاری که مایلند استفاده نمایند.
۴- از آنجا که اغلب قطعات با همراهی تنبک اجرا شده‌اند، در اجرای اصلی هر از گاهی یک تا چند میزان سکوت اعمال می‌شود که بسیار بجاست؛ اما در نت‌نویسی به عنوان یک قطعه موردی نداشته است؛ بنابراین یا از آن‌ها صرف نظر شده و یا به یک میزان سکوت اکتفا گردیده است.
۵-در کتاب پانزده آهنگ برای تار و سه‌تار از کاربرد علامت‌های زیادی و نامتعارف پرهیز شده و در مجموع علامت‌های استفاده شده عبارتند از:
(۰) برای اجرای تکیه – (۰) برای اجرا به صورت کنده – (T) برای اجرای ریز و (-tr) برای اجرای تریل با یک مضراب.