آموزش برنامه‌نویسی Lua

چرا زبان برنامه‌نویسی لوا را یاد بگیریم؟

زبان برنامه‌نویسی لوا به‌عنوان یکی از ساده‌ترین زبان‌های برنامه‌نویسی شناخته می‌شود، به همین دلیل یکی از بهترین زبان‌ها برای یادگیری و ورود به دنیای برنامه‌نویسی است، این زبان با وجود سادگی، بسیار پر سرعت و سبک و قابل‌حمل است، این قابلیت باعث می‌شود در دستگاه‌های مختلف و سیستم‌عامل‌های مختلف به‌راحتی قابل‌استفاده باشد و حتی از این زبان برای برنامه‌نویسی بوردهای الکترونیکی و مینی‌کامپیوترها نیز استفاده شود. لوا یکی از پرسرعت‌ترین زبان‌های برنامه‌نویسی اسکریپتی است و این قابلیت باعث شده که به‌عنوان پرکاربردترین زبان اسکریپتی در توسعه بازی‌های کامپیوتری شناخته شود. زبان لوا یک‌زبان برنامه‌نویسی سطح بالا است؛ اما ازآنجاکه توسط زبان سی نوشته شده است، به‌راحتی می‌تواند با زبان‌ها برنامه‌نویسی سطح پایین مانند زبان سی و سی پلاس، پلاس و سایر زبان‌ها ارتباط برقرار کند و هم‌زمان با حفظ سرعت بالای اجرای برنامه به دلیل سادگی سرعت توسعه نرم‌افزار را نیز افزایش دهد. این قابلیت‌ها باعث شده است که در بسیاری از نرم‌افزارها زبان لوا به‌عنوان زبان نوشتن افزونه انتخاب شود که از این طریق توسعه و ارتقا قابلیت‌های نرم‌افزار توسط کاربران به‌راحتی امکان‌پذیر است.

کاربرد زبان لوا چیست؟

زبان لوا در زمینه‌های مختلفی استفاده دارد، از زبان لوا به‌عنوان متداول‌ترین و محبوب‌ترین زبان برنامه‌نویسی اسکریپتی در توسعه بازی‌های ویدئویی یاد می‌شود، بسیاری از موتورهای بازی‌سازی از این زبان برای نوشتن منطق بازی استفاده می‌کنند، برخی بازی‌های آماده که با زبان‌های دیگر نوشته شده‌اند نیز از این زبان در کنار زبان‌اصلی استفاده کرده‌اند و قابلیت نوشتن افزونه و ارتقا و تغییر بازی برای بازیکن را با این زبان فراهم کرده‌اند، به همین دلیل حتی اگر قصد برنامه‌نویسی بازی با زبان دیگری نیز داشته باشید یادگیری زبان لوا می‌تواند در بسیاری موارد به شما کمک کند و سرعت کار شما را بالا ببرد.

موتورهای بازی‌سازی  Defold, CryEngine , Kite2D, Solar2D, Love2D, Leadwerks, RobloxStudio, Lumberyard و تعدادی زیاد دیگری برای پیاده‌سازی منطق بازی از این زبان استفاده می‌کنند، همچنین در بازی‌هایی مانند World Of Warcarft, Angry Birds, SimCity و بسیاری بازی‌های دیگر به‌صورت مستقیم یا غیرمستقیم از زبان لوا استفاده شده است.

همچنین از زبان لوا برای نوشتن افزونه نرم‌افزارها استفاده می‌شود و شما با یادگیری این زبان می‌توانید برای برخی نرم‌افزارها برنامه بنویسید و قابلیت‌های آن‌ها را ارتقا دهید. به‌عنوان‌مثال در توسعه یا نوشتن افزونه برای برنامه‌های Adobe Lightroom, Aseprite, VLC Player و بسیاری دیگر از این زبان استفاده کرده‌اند.

از کاربردهای دیگر زبان برنامه‌نویسی لوا استفاده در بوردهای الکترونیکی ای است که قابلیت برنامه‌نویسی دارند، به‌عنوان‌مثال در برنامه‌نویسی ربات‌ها، مینی‌کامپیوترها و به‌طورکلی دستگاه‌های هوشمند الکترونیکی از زبان لوا می‌توان استفاده کرد.

این دوره مناسب چه کسانی است و چه پیش‌نیازهایی لازم دارد؟

در این دوره سعی شده است تا جای ممکن مطالب ساده بیان شود و از پرداختن بیش از حد به جزئیات خودداری شود تا افراد مختلف بدون تجربه و دانش قبلی بتوانند به‌راحتی روش برنامه‌نویسی و استفاده از آن را یاد بگیرند و آماده استفاده کاربردی از زبان برنامه‌نویسی شوند. در این دوره بیشتر مثال‌ها در محیط برنامه‌نویسی و کنسول و بر مبنای مثال‌های نوشتاری است و بیشتر هدف این دوره آموزش کلیات خود زبان برنامه‌نویسی لوا است و آموزش فریم‌ورک یا نرم‌افزارهای جانبی وجود ندارد، بااین‌وجود در بخش نهایی روش ساخت یک نمونه بازی گرافیکی ساده با استفاده از زبان لوا و فریم‌ورک Love2D آموزش‌داده‌شده است که شما عزیزان با روش استفاده از زبان لوا در فریم‌ورک‌ها و نرم‌افزارهای دیگر نیز آشنا شوید. در پایان این دوره شما با استفاده از دانش برنامه‌نویسی که در طول دوره یاد می‌گیرید آماده شروع به کار با فریم‌ورک‌ها و نرم‌افزارهایی که از زبان لوا استفاده می‌کنند خواهید بود. در بخش پایانی منابع و مراجع مختلف مرتبط با زبان لوا معرفی شده‌اند تا شما عزیزان راحت‌تر بتوانید مسیر مناسب پیشروی خود را برای رسیدن به هدف موردنظر خود را انتخاب کنید.

دوره آموزش برنامه‌ نویسی با Lua

 آموزش برنامه‌ نویسی با زبان Lua از موضوعاتی است که خیلی کم به آن پرداخته شده است. این زبان در ۱۹۹۳ تحت زبان C در کشور برزیل توسعه داده شد. این زبان در سطح جهان برای اهداف مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرد اما متأسفانه در ایران نام زبان برنامه‌نویسی لوا را بسیار کم شنیدیم.

این زبان به دلیل حجم پایین و امکان یادگیری آسان به عنوان پرسرعت‌ترین زبان اسکریپت‌نویسی شناخته می‌شود. به دلیل سادگی یادگیری Lua شاید بتوان آن را با زبان برنامه‌نویسی پایتون مقایسه کرد. 

زبان برنامه‌ نویسی لوا چیست؟

همان‌طور که اشاره کردیم لوا یک زبان اسکریپت‌نویسی است. اسکریپت‌نویسی که در ایران آن را با نام پردازه‌نویسی نیز می‌شناسیم کارهای تکراری را خودکار می‌کند. زبان‌های اسکریپتی با توجه به نیازهای شناسایی شده بر پایه زبان‌های مختلفی ساخته می‌شوند. 

در حالت عادی با زبان‌های برنامه‌نویسی هم می‌توانیم اسکریپت بنویسیم؛ اما این نوع اسکریپت‌ها به زمان بیشتری برای تولید و بهره‌برداری نیاز داشته و سرعت کم‌تری هم دارند. به همین دلیل برنامه‌نویسانی که در یک زبان خاص مانند زبان C مهارت بالایی دارند، زبان‌هایی طبق آن تولید می‌کنند که اسکریپت‌نویسی را آسان‌تر کنند. 

جاوا اسکریپت، لوا اسکریپت، پایتون، پی‌اچ‌پی و پرل از معروف‌ترین زبان‌های اسکریپت‌نویسی هستند که لوا بیشترین سرعت و کم‌ترین حجم را میان آن‌ها دارد. در واقع اسکریپت‌ها ساخته می‌شوند تا کار‌های تکراری را با سرعت بیشتری، به دفعات زیاد و بدون دخالت انسان انجام دهند. اگر این نوع زبان‌ها ساخته نمی‌شدند امروزه بسیاری از کار‌های پرتکرار در کامپیوتر نیاز به اپراتور داشت. 

پنجره‌های pops up که زمان ورود به برخی سایت‌ها ظاهر می‌شوند مثال‌های خوبی برای این موضوع هستند. فرض کنید یک مجموعه قصد دارد محصول خاصی را در تمام صفحات سایت خود تبلیغ کند تا شاهد افزایش فروش آن شود. در نبود زبان اسکریپت‌نویسی یک اپراتور باید با ورود هر کاربر این پیام را اجرا می‌کرد که البته فرض محالی است. یا حتی اگر اسکریپت مورد نیاز برای این کار با زبان برنامه‌نویسی ساخته می‌شد هم زمان زیادی برای اجرای آن صرف می‌شد و کاربر را خسته و منزجر می‌کرد؛ اما با کمک یک زبان اسکریپتی این پنجره و نحوه اجرای آن یک بار نوشته می‌شود. سپس هر وقت و هر جا لازم بود فراخوانی شده و به محض درخواست کلاینت اجرا خواهد شد. 

کاربرد Lua Scripting چیست؟

در تکمیل معرفی آموزش برنامه‌ نویسی با Lua باید بدانید، زبان‌های اسکریپت‌نویسی معمولاً در هر پلتفرمی که زبان مولد آن‌ها حضور دارد قابل اجرا هستند؛ بنابراین از آنجایی که زبان C همه جا کار می‌کند گستره فعالیت لوا نیز هم اندازه آن است. Lua Script توانایی برقرار ارتباطی پایدار و مستقیم با اغلب زبان‌های سطح پایین مانند C و C++‎ را دارد. به همین دلیل توانسته محبوبیت بسیار زیادی میان برنامه‌نویسان سراسر جهان کسب کند. 

اینترنت اشیا با زبان Lua

یکی از کاربرد‌های اسکریپت‌نویسی ساخت مدار‌های الکترونیکی  است. این نوع قطعات کار‌ها و رویداد‌های تکراری زیادی دارند. به همین دلیل برای برنامه‌نویسی آن‌ها از این نوع زبان‌ها استفاده می‌شود. 

در سال‌‌های اخیر اینترنت اشیا سروصدای زیادی به پا کرده است. این تکنولوژی دائم در حال پیشرفت بوده و هر روز طرف‌داران زیادی را مجذوب خود می‌کند. رویداد‌های و عملیاتی در سیستم اینترنت اشیا انجام می‌شوند باید بسیار سریع باشند. در واقع باید بتوانند به هر اتفاقی عکس‌العمل سریع  نشان دهند. از این رو زبان لوا در این فناوری کاربرد زیادی پیدا کرده است.

آموزش Lua mta

واژه MTA در دنیای اسکریپت‌نویسی کاربرد ویژه‌ای دارد. این کلمه مختصر شده عبارات Message Transfer Agent است. این عبارات اشاره به ساخت نرم‌افزار‌های انتقال پیام بین کامپیوتر‌ها دارند. این پیام‌ها می‌توانند از جنس هر نوع داده‌ای باشند. 

شاید شنیده باشید این روز‌های افراد زیادی دوست دارند پلتفرمی پیدا کنند که بازی جی‌تی‌ای سن آندرس را در حالت مولتی پلی یا آنلاین بازی کنند. برای آنلاین کردن این بازی از فناوری MTA استفاده می‌شود. شما با یادگیری لوا به سادگی می‌توانید درآمدی عالی با ساخت چنین پلتفرم‌هایی برای هر نرم‌افزار یا بازی محبوب دیگری به دست آورید. 

بازی‌سازی با لوا

معرفی این دوره آموزش برنام ه‌نویسی با Lua را با مبحث شیرین و هیجان‌انگیز بازی‌سازی ادامه می‌دهیم. تمام رویداد‌ها و عملیاتی که بر اساس رفتار بازیکن در یک بازی ویدئویی رخ می‌دهند بر اساس اسکریپت‌های هستند. از شلیک یک گلوله در یک بازی شاتر گرفته تا حمله دشمن به شما و هر رویداد خودکار دیگری بر اساس اسکریپت‌ها عمل می‌کنند. 

شاید برایتان جذاب باشد که بدانید بسیار از بازی‌های مطرح و محبوب جهان به طور کامل یا بخشی از برنامه‌نویسی خود را مدیون زبان قدرتمند لوا اسکریپت هستند. سرعت بالای زبان لوا باعث شده تا موتور‌های بازی‌سازی زیادی از آن استقبال کنند. جالب است بدانید در ساخت بازی‌های زیر از لوا استفاده شده است.

·       Defold

·       CryEngine

·       Kite2D

·       Solar2D

·       Love2D

·       Leadwerks

·       RobloxStudio

·       Lumberyard World Of Warcarft

·       Angry Birds

·       SimCity

ساخت چیت با Lua

مورد دیگری که در آموزش برنامه‌نویسی لوا به زبان فارسی می‌خواهیم معرفی کنیم ساخت چیت است. ساخت چیت یا کد‌های تقلب شاید از نظر اخلاق و قانونی درست نباشد. اما به هر حال از زبان لوا در این نوع فعالیت هم استفاده می‌شود؛ بنابراین داشتن اطلاعات در این مورد برای یک دانشجوی آموزش برنامه‌نویسی با لوا خالی از لطف نخواهند بود.

موارد ذکر شده تنها گوشه‌ای از کاربرد‌های اسکریپت‌نویسی و مطالبی بود که می‌شد در مورد آموزش لوا مطرح کرد. به طور کلی در هر پلتفرمی اعم از کامپیوتر، موبایل، تبلت، سرور و هر چیز دیگری که به فکرتان خطور کند می‌توان با توجه به نیاز کاربر اسکریپت‌های قدرتمند و بسیار سریعی با زبان لوا نوشت. 

حتی می‌توانید برای ارتقای برخی قابلیت‌ها یا افزودن برخی ویژگی‌ها روی ویندوز، اندروید و بازی‌های کامپیوتری نیز از این زبان استفاده کنید. 

آموزش زبان‌ Lua رایگان

شاید دوست دارید این زبان را به صورت رایگان آموزش ببینید. خواسته قابل احترامی است. می‌توانید با یک جستجوی بسیار ساده دوره‌ای رایگان برای این مبحث پیدا کنید. اما متأسفانه همان‌طور که اشاره کردیم در ایران به این زبان برنامه‌نویسی بسیار کم پرداخته شده است. اگر هم بتوانید دوره رایگانی پیدا کنید به زبان فارسی نخواهد بود. 

در این دوره آموزش برنامه‌ نویسی با Lua در مکتب خونه با زبان لوا به زبان گفتاری فارسی آشنا می‌شوید. البته توصیه همه برنامه‌نویسان این است که زبان انگلیسی را به اندازه‌ای قوی و مسلط یاد بگیرید که هیچ محدودیتی در امر یادگیری مطالب جدید نداشته باشید. اما برای شروع کار و برداشتن قدم‌های اول گذراندن یک دوره به زبان انگلیسی ضروری به نظر نمی‌رسد. مگر این که از قبل به این مهارت رسیده باشید. 

استخدام برنامه‌نویس Lua

در ادامه معرفی آموزش برنامه‌ نویسی با Lua به موضوع مهمی به نام استخدام خواهیم پرداخت. به نظر می‌رسد با توجه به این که آموزش‌های کمی در زمینه برنامه‌نویسی لوا در ایران پیدا می‌شوند، فرصت‌های شغلی برای این مهارت هم کم خواهد بود. اما اصلاً این‌طور نیست. 

در طول ۱۰ سال گذشته شرکت‌های نرم‌افزاری و برنامه‌نویسی زیادی شروع به فعالیت کرده‌اند. حتی اگر کمی تحقیق و بررسی کنید متوجه خواهید شد که شرکت‌های بسیاری در زمینه‌ بازی‌سازی فعالیت دارند که شاید شما از وجود آن‌ها بی‌خبر باشید. 

دنیای برنامه‌نویسی و کسب‌وکار در زمینه‌های مختلف IT و کامپیوتر به حدی گسترده و بی‌پایان است که هیچ فرد متخصصی محیط ثابت و دائمی برای فعالیت انتخاب نمی‌کند. افراد زیادی هستند که با کسب مهارت‌های بیشتر دنبال فرصت‌های شغلی بهتر می‌روند. از این رو همیشه برای یک فرد جویای کار در این حوزه پست خالی وجود دارد. 

در صورتی که مهارت‌های خود را در حد قابل قبولی ارتقا دهید خیلی سریع و آسان می‌توانید به عنوان یک نیروی جونیور شروع به فعالیت کنید. اگر پشتکار کافی داشته باشید در زمان کوتاهی به سطح سنیور و حرفه‌ای نیز خواهید رسید.

معرفی سرفصل‌های آموزش برنامه‌نویسی با Lua

این آموزش در ۷ فصل تولید شده است. مباحث دوره‌ طبق فصل‌بندی که در ادامه توضیح می‌دهیم ارائه خواهند شد. 

فصل اول «مقدمه»

در فصل اول مقدمات کار را یاد می‌گیرید. دانلود، نصب و راه‌‌اندازی لوا و فرمت‌ Lua از موضوعات درس اول این فصل هستند. در درس دوم نیز آموزش نصب و را‌ه‌اندازی VSCode را داریم. این نرم‌افزار یک محیط برنامه‌نویسی بسیار عالی و سبک است.

فصل دوم «مباحث اولیه و پایه»

مباحث اولیه شامل ساختار و دستورات ساده لوا می‌شود. برای یادگیری هر زبانی ابتدا باید با مفاهیمی مانند متغیر، عملگر‌های ریاضی، قواعد نام‌گذاری، کامنت‌گذاری و عملگر‌های منطقی و مقایسه‌ای مخصوص به آن زبان را فرا بگیریم. در این فصل چنین موضوعاتی را بررسی خواهیم کرد.

فصل سوم «ساختارهای شرطی»

بخش بزرگی از کد‌ها با شرط‌ها کار می‌کنند. در این فصل با ساختار برنامه‌نویسی شرطی در لوا آشنا می‌شوید.

فصل چهارم «رشته‌ها و جداول»

با فرض این که در فصل دوم با متغیر‌ها و انواع داده مانند رشته آشنا شدیم، در این فصل کمی دقیق‌تر به این موضوع می‌پردازیم. گریزی هم به جدول‌ها  خواهیم زد.

فصل پنجم «ساختار‌های حلقه»

تکرار دستورات در برنامه‌نویسی با حلقه‌های صورت می‌گیرد. در این فصل با انواع حلقه و ساختار هرکدام آشنا می‌شوید.

فصل ششم «توابع و ماژول‌ها»

در فصل ششم در مورد مفاهیم پیشرفته‌تری صحبت می‌کنیم. توابع و ماژول‌ها به شما کمک می‌کنند یک قطعه کد یا یک برنامه را در برنامه دیگری مورد استفاده قرار دهید.یک بار بنویسید و در صورت نیاز فراخوانی کنید. 

فصل هفتم «پروژه نهایی و جمع‌بندی کلی»

برای این که با کاربرد لوا بیشتر آشنا شوید در این فصل در مورد یک فریم‌ورک مخصوص بازی سازی صحبت خواهد شد. سپس به کمک آن یک پروژه ساده انجام می‌دهیم تا برای مباحث پیشرفته آماده شوید. 

آموزش لوا در مکتب خونه

شما می‌توانید با خرید آموزش برنامه‌ نویسی با Lua از مکتب خونه تجربه‌ای ماندگار از آموزش مجازی کسب کنید. برای کسب مهارت‌های بیشتر نیز می‌توانید دیگر دوره‌های مکتب خونه را مورد بررسی قرار دهید. لوا یک زبان اسکریپت‌نویسی بسیار سبک و سریع است که در ساخت بازی‌های کامپیوتری بسیاری مورد استفاده قرار گرفته است. با یادگیری این زبان مسیری بی‌پایان برای کسب درآمد‌ برای خود باز خواهید کرد. در مکتب خونه انواع دوره آموزش برنامه نویسی و آموزش زبان های برنامه نویسی دیگر مانند آموزش پایتون به عنوان مکمل و پیش نیازهای این دوره موجود است.