در رابطه با عزت نفس و اعتماد به نفس باید گفت که انسانها معمولا اعتماد به نفسشان را راحت تر از عزت نفسشان میتوانند تقویت کنند و همچنین به بالا بردن اعتماد به نفس خود بیش از افزایش عزت نفسشان اهمیت میدهند.
همهی ما در طول زندگیمان با شکستها و پیروزیهای مختلفی مواجه شدهایم. همچنین بعضی از اوقات تشویق و بعضی از اوقات تنبیه شدهایم، اما به جای اینکه از شکستهایمان درس بگیریم و یا سعی کنیم که اشتباهاتمان را تکرار نکنیم، پشت پیروزیها و موفقیتهایمان پنهان شده و اشتباهاتمان را نادیده میگیریم.
با این حال، اکثریت قریب به اتفاق مردم، خصوصا افراد تحصیلکرده به این نکته واقف هستند که یک لیست بلند بالا از موفقیتها و تواناییها نه تنها برای داشتن عزت نفس کافی نیست، بلکه آنچنان ضرورتی نیز ندارد.
دیده میشود که خیلی از افراد صرفا با این هدف که این دو عنصر کلیدی را ارتقاء دهند، بدون وقفه تلاش میکنند تا کیفیت و کمیت مهارتهایشان را ارتقا ببخشند تا بلکه روزی خلا وجودیشان را که در گذر زمان به وجود آمده است را پر کنند.
این خلا درون هر فرد ممکن است به دلایل مختلفی شکل گرفته باشد. دلایلی مثل فشارهای اجتماعی، اختلاف طبقاتی، مشکلات اقتصادی و …
حال به این سوال پاسخ خواهیم داد که دقیقا چه تفاوتی میان عزت نفس و اعتماد به نفس وجود دارد؟
شاید سخت باشد که در زبان فارسی معادل مناسبی برای واژهی اعتماد پیدا کرد و نزدیکترین واژهای که معنای اعتماد را القا کند، واژهی اتّکا باشد.
اعتماد به نفس نیز به این معناست که یک شخص بتواند در شرایط مختلف به خودش اتّکا کند و از داشتهها و تواناییهایش در شرایط سخت به گونهای استفاده کند تا نتیجهای نسبتا رضایتبخش حاصل شود.
شخصی را میتوان با اعتماد به نفس قلمداد کرد که از قبول کردن چالشهای جدید هراسی نداشته باشد، از موقعیتهای مختلف به نحو احسن استفاده کند، با شرایط سخت و سختیها کنار بیاید و اگر اتفاقات خلاف میلش رخ دهند، مسئولیت آنها را قبول کند.
پیدا کردن معادل مناسب برای واژهی عزت نفس نیز همانند اعتماد به نفس کار آسانی نیست.این واژه تقریبا به این معناست که ما چه ارزشی روی خودمان میگذاریم.
حال این ارزش میتواند در رابطه با احساسات ما باشد، میتواند بیانگر طرز فکر ما باشد و یا نشاندهندهی ارتباط ما با دیگران و جهان باشد.
آشنایی با این دو مفهوم باعث میشود تا شما در وهله اول بتوانید در هنگام انجام کارها، پتانسیل خودتان را تمام و کمال به اجرا بگذارید و هرکاری را با شایستگی به پایان برسانید.
در وهله دوم، عزت نفستان باعث میشود تا برای انجام هر کاری خودتان را کوچک نکنید و برای رسیدن به هر هدفی، به هر چیزی تن ندهید.
بر فرض مثال اگر شما برای امتحانتان به درستی و به اندازهی کافی مطالعه کرده باشید، احتمالا با اعتماد به نفس بالایی امتحانتان را آغاز میکنید که این نشان دهندهی یک تجربهی خوب و موفق است. البته این کاملا طبیعی است که شما در یک زمینه تا حد خیلی خوبی اعتماد به نفس داشته باشید اما در زمینههای دیگر نداشته باشید، مثلا ممکن است که شما در زمینهی آشپزی تبحر بالایی داشته باشید و اعتماد به نفستان در این حوزه بالا باشد، اما در خوانندگی چطور؟
همچنین باید اذعان کرد که اعتماد به نفس بالا همیشه خوب نیست و بعضی از اوقات میتواند به جای به همراه داشتن تجربهای خوب و موفق، تجربهای ناموفق به بار بیاورد. هنگامی که یک شخص به اندازهی کافی در یک حوزه اعتماد به نفس نداشته باشد، شجاعت معنا پیدا میکند. تفاوت شجاعت و اعتماد به نفس در این است که اعتماد به نفس در رابطه با کارهایی است که برای شما شناخته شده هستند و در گذشته آنها را تجربه کردهاید اما شجاعت برای کارهایی به کار میرود که شما تجربهی انجام آنها را نداشتهاید و برایتان ناشناخته هستند.
شما برای شیرجه زدن در رودخانه از ارتفاع 10 متری نمیتوانید اعتماد به نفس داشته باشید، مگر اینکه در گذشته یکبار این کار را انجام داده باشید و اگر برای اولین بار این کار را انجام دهید، شجاعت انجام آن را داشتهاید و نه اعتماد به نفسش را. عزت نفس و اعتماد به نفس همیشه در کنار هم نیستند و خیلی از اوقات افرادی را میبینید که اعتماد به نفس بالایی دارند، در صورتی که عزت نفسشان بسیار پایین است. مثلا بازیگران و خوانندگان مشهوری که در جلوی هزاران نفر اجرای زنده برگزار میکنند و بر روی صحنه میروند، اما در زندگی شخصیشان مشکلات فراوانی دارند. تا جایی که بعضی از آنها خودکشی میکنند. در این دوره کوشش شده است تا ابعاد مختلفی از عزت نفس و اعتماد به نفس بررسی شود و آموزش داده شده است که هر فرد برای افزایش آن چه کارهایی را باید انجام دهد.
عزت نفس
زمانی که پای احساسات درونی انسانها در میان باشد، حسهای عزت نفس، اعتماد نفس و غرور سه حس درونی متفاوت انسانهاست که برخی از افراد به دلیل عدم آشنایی با تعریف دقیق آنها و نداشتن اطلاعات کافی نسبت به این حسها، آنها را اشتباه میگیرند و در مورد خود یا دیگران قضاوتهای اشتباهی میکنند. آشنایی با تعریف اعتماد، تعریف عزت نفس و همینطور درک فرق عزت نفس با غرور میتواند در موفقیت فردی انسانها نقش تعیینکنندهای داشته باشد. در این راستا مطالعه کتاب عزت نفس، شرکت در یک دوره عزت نفس یا گوش دادن به فایلهای عزت نفس صوتی میتواند بسیار کمککننده باشد و از ایجاد عزت نفس پایین جلوگیری کند.
عزت نفس چیست؟
در تفکر در مورد معنای عزت نفس و مطالعه مقالههای روانشناسی عزت نفس میتوانیم به طور دقیق آن را درک کنیم و بفهمیم که چگونه میتوان عزة النفس پایین را افزایش داد. آفزایش عزت در کنار داشتن اعتمادبنفس صحیح میتواند نقش تعیینکنندهای در پیشرفت جنبه های مختلف زندگی ما چه در خانواده و چه در جامعه داشته باشد. از ارتباط عزت نفس با سلامت روان نمیتوان چشمپوشی کرد. برای آشنایی این ارتباط عمیق بهتر است مطالعات خود را در این زمینه افزایش دهید و حقیقتاً به نفس تفکر عزت نفس زندگی واقعی پی ببرید.
عناصر کلیدی در عزت النفس
با داشتن عزت نفسی سالم میتوان عناصر کلیدی زیر را در وجود خود تقویت کنیم:
- حس تعلق داشتن
- احساس امنیت
- هویت
- آعتماد بنفس
- احساس شایستگی
- ایجاد انگیزه درونی
- افزایش کیفیت زندگی
- برخورداری از رفاه ذهنی
عوامل تأثیرگذار در عزت نفس
با درک صحیح تفاوت عزت، اعتمآدبه نفس و غرور میتوان انگیزهای صحیح را در جهت رسیدن به خواستههای خود درونمان پرورش دهیم. شما برای آشنایی با این درک میتوانید در این مسیر از کمک روانشناسان و روانپزشکان استفاده کنید. داشتن نگاه مثبت نسبت به خودتان به شما کمک خواهد کرد تا به راحتی از پس چالشهای زندگی برآیید. شناخت عوامل تأثیرگذار و آشنایی با تعریف دقیق آنها میتواند شما را در این راه به نحو بهتری هدایت کند. ازجمله عوامل تأثیرگذار بر عزت نفس عبارتاند از:
- الگوهای فکری
- وضعیت اجتماعی و اقتصادی
- بیماری
- ژنتیک
- سن
- تبعیضهای ناشی از نژادپرستی
روشهای تقویت عزت نفس
راهکارهای مختلفی برای تقویت عزت نفس و اعتماد بهنفس سالم درون انسانها وجود دارد که اغلب روانشناسان و کتابهای روانشناسی آنها را پیشنهاد میدهند. تعدادی از این اقدامات به صورت کلی در زیر معرفی شدهاند که شما برای آشنایی با جزئیاتشان میتوانید از کمک افراد متخصص در این حوزه استفاده کنید. اغلب افراد متخصص با دادن تمرینهای مؤثر برای هرکدام میتوانند به شما یاد دهند تا چگونه به نتیجه دلخواه خود در آن راهکار دست پیدا کنید. این راهکارها عبارتاند از:
- راهکار اول: به چالش کشیدن الگوهای تفکری منفی
- راهکار دوم: استفاده از جملات تأکیدی مثبت در مورد خودتان
- راهکار سوم: آگاه بودن از افکار منفی خودتان
- راهکار چهارم: مهربان بودن نسبت به خود
- راهکار پنجم: انجام دادن کارهای جدید برای کسب تجربه
- راهکار ششم: انجام فعالیتهای موردعلاقه
- راهکار هفتم: قاطع و جسور بودن
- راهکار هشتم: دور کردن حس گناهکار بودن
- راهکار نهم: دست برداشتن از مقایسه کردن خود با دیگران
- راهکار دهم: انجام فعالیتهای بدنی منظم
تفاوت میان عزت نفس و اعتماد به نفس
شما با خواندن کتابهای عزت نفس میتوانید به درک عمیقی از تفاوت عزت نفس و اعتماد به نفس بیفتید. شما برای تعامل بهتر با دنیا و حل مشکلات به اعتمادبهنفس نیاز خواهید داشت. درحالیکه عزت نفس میخواهد بداند که دیدگاه شما نسبت به تواناییهایتان تا چه حد است. در صورتی که بتوانید به تفاوت این حسها با یکدیگر پی ببرید، بسیاری از بیماریها و مشکلاتتان را نیز درمان خواهید کرد. بهتر است دلسوزی کردن برای خود و غرق شدن زیر کوله باری از غم و اندوه را کنار بگذارید و برای بهتر شدن احساسات درونی خود از طریق مراجعه به روانشناس و مطالعه کتابها و مقالات مرتبط استفاده کنید.
خانم دکتر ماندانا عالمی مدرک دکتری خود در رشته مشاوره و راهنمایی را در سال 1389 از دانشگاه پوترای مالزی (UPM) دریافت کرد. ایشان از تجربهای غنی در زمینهی مهارتهای زندگی برخوردار هستند که حاصل سالها مشاوره و تدریس ایشان میباشد.
از دیگر سوابق ایشان میتوان به تدریس در واحدهای کرج، رودهن و تهران مرکز دانشگاه آزاد اسلامی اشاره کرد.
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.