کتاب مکتب ویولن سوزوکی – کتاب اول

کتاب مکتب ویولن سوزوکی، تالیف شینیجی سوزوکی، مجموعه‌ایست ۸ جلدی که در سه کتاب توسط محمدرضا گرگین‌زاده و اشکان خمسه‌پور ترجمه و گردآوری شده است و دربر گیرنده‌ی متد آموزش ویولن به کودکان می‌باشد. نکات مهم در روش آموزشی کتاب مکتب ویولن سوزوکی کتاب اول به شرح زیر می‌باشد:

۱- پرورش عالیه‌ی حساسیت موسیقایی
برای کودک موقعیتی فراهم گردد تا روزانه بخش صوتی کتاب را با توجه به قطعاتی که خواهد آموخت، گوش دهد. چرا که وقتی هنرجویان با قطعاتی که می‌خواهند کار کنند از قبل آشنا باشند، در اصل استعدادهای درونی خود را بهتر به ظهور می‌رسانند. این بهترین راه ایجاد انگیزه است. هنگامی‌که انگیزه ایجاد می‌شود، کودک با لذت تمرین خواهد کرد و خوب و زیبا رشد خواهد یافت.

۲- تونالیزاسیون یا پرورش صدای ساز
خواننده‌ها به منظور تولید و پرورش صدای صاف و زیبا، تمرینات آموزشی خاصی انجام می‌دهند به نام کالیزاسیون یا صداسازی. درس‌های آن‌ها با تمرینات صداسازی آغاز می‌شود تا قدرت و کیفیت صدا را در آواز خواندن بالا ببرند. برای نوازندگان نیز، به همین روش، بسیار حیاتی است که معلمان، در هر جلسه‌ی درس، هنرجو را به تمرینات تونالیزاسیون یا صداسازی واداشته و ترغیب و پیشگیری نمایند. همچنین هنرجو موظف است در خانه نیز تمرینات صداسازی را انجام دهد تا توانایی خود را در تولید صدای بهتر از ساز هرچه بیشتر افزایش دهد.

۳- ارتقای یک وضعیت هماهنگ و متعادل
کوشش در جهت کسب صدای خوب و تمیز، طرز گرفتن صحیح و متعادل ساز زیر چانه و طرز گرفتن طبیعی و راحت آرشه، تکلیفی همیشگی است.

۴- ایجاد انگیزه
والدین و مربیان می‌بایستی سعی در ایجاد و ارتقای انگیزه‌ی کودک داشته باشند؛ بطوری ‌که او از تمرین کردن لذت برده و احساس خوبی داشته باشد.

دکتر شینیجی سوزوکی، نوازنده و معلم و صاحب نظر در امر تعلیم و تربیت در هفدهم اکتبر سال ۱۸۹۸ در شهر ناگویان ژاپن متولد شد. پدرش صاحب کارخانه‌ی ویولن سازی بود. شینیجی از کودکی شاهد ساخته شدن ویولن بود و بعدها نیز در کارخانه‌ی پدرش به همین کار اشتغال داشت تا اینکه در سن هفده سالگی با شنیدن صفحه‌ای از قطعه مریم مقدس اثر شوبرت با اجرای نوازنده‌ی مشهور میشا المان، مجذوب صدای زیبای ویولن شده و دل از کف داد. بزودی یکی از سازها را از کارخانه به منزل برده و از طریق گوش دادن به صفحه موسیقی و سعی در تقلید صداها، شروع به فراگیری ویولن نمود. چند سال بعد مدتی نزد معلمی در توکیو به کار ادامه داد و سرانجام در ۲۲ سالگی به آلمان رفته و نزد کارل کلینگر که استاد مشهوری بود شروع به کار کرد. در آلمان با همسرش والتراود که آلمانی بود آشنا شد و بالاخره چند سال بعد به ژاپن برگشت. پس از بازگشت از آلمان شروع به تدریس کرده و همزمان همراه برادرانش کوارتت زهی تشکیل داده و کنسرت‌هایی برگزار نمود.

سوزوکی گرچه هیچ وقت تحصیلات آکادمیک نکرد و دکترای او افتخاریست، ولی انسانی متفکر و بسیار اهل مطالعه بود و علاقه‌ی ویژه‌ای به فلسفه و تعلیم و تربیت داشت و بعدها کتاب‌های متعددی نیز به چاپ رساند که به زبان‌های دیگر نیز ترجمه شد. او به بچه‌ها علاقه‌ی خاصی داشت و از تدریس به آن‌ها لذت می‌برد و بعدها روش خود را ضمن کار با شاگردان جوانش تکمیل نمود.

سوزوکی همراه با ارکستر بزرگی که از بچه‌های کوچک تشکیل داده بود، کنسرت‌های زیادی را در ژاپن و آمریکا و سایر کشورها برگزار نمود و عملا دستاوردهای تربیتی و آموزشی خود را به جهانیان نشان داد. امروزه در سراسر دنیا موسسات فرهنگی – هنری سوزوکی متعددی تاسیس شده که براساس آموزه‌های وی امر تعلیم و تربیت موسیقایی کودکان و نوجوانان و حتی بزرگسالان را – به منظور رشد و شکوفایی استعدادهای ذاتی آنان و نیز پرورش اخلاق متعالی و صفات انسانی در جهت هدایت آنان به شاه‌راه انسانیت و صلح جهانی عهده‌دار می‌باشند.

سوزوکی بر این باور است که تعلیم و تربیت از همان روز تولد کودک آغاز می‌شود. همان‌گونه که جسم کودک روز به روز رشد می‌کند، نیروی قدرتمند حیات در او کلیه‌ی محرک‌های خارجی را که به وی می‌رسد جذب کرده و آن‌ها را، به مرور در جهت کسب توانایی و استعداد، توسعه می‌دهد. بدون وجود محرک‌ها به نیروی حیات، هیچ گونه رشد و پیشرفتی در طفل دیده نخواهد شد. باید به این حقیقت توجه داشت که کودک به طور مستمر توانایی خود را برای صحبت کردن، به راحت‌ترین شکل ممکن، توسعه می‌دهد. بنابراین چنان‌چه هر کودکی درست پرورش یابد، در زمینه‌های گوناگون دیگر نیز، به جز فراگیری زبان، استعداد نشان خواهد داد. بر پایه تحقیقاتی که شینیجی سوزوکی از منظر روش‌شناسی تعلیم و تربیت در زمینه فراگیری زبان مادری انجام داده است، موفق به ابداع روشی تربیتی گردید که به متد سوزوکی معروف شد و خلاصه‌ی آن را می‌توان این گونه شرح داد: همان طور که هر کودکی بالقوه این ظرفیت را دارد که استعدادهای قابل ملاحظه‌یی را در فراگیری زبان مادری نشان دهد، همان طور هم هر کودکی سرشار است از استعداد بالقوه‌ی موسیقی و بروز و قدرت نشو و نمای آن.

بسته به مهارت و خلاقیت و ابتکار مربی، هر کودکی می‌تواند در اثر پرورش به قابلیت‌های بالایی دست پیدا کند. بچه‌ها با این قانون استعداد رشد خواهند کرد. همه چیز بستگی به روش آموزشی و پرورشی دارد. یک روش آموزشی معین ممکن است در کودکان مختلف نتایج متفاوتی به بار آورد. هر کودکی این ظرفیت را داراست که در هر زمینه‌ای از خود استعداد بروز دهد؛ حداقل در حدی که در زبان مادری خود بروز می‌دهد. شرایط پنجگانه برای رشد استعداد در کودکان به شرح زیر می‌باشد:
۱- شروع زود و به موقع
۲- محیط سطح بالا
۳- پشتکار و مسوولیت برای تمرین
۴- معلم عالی رتبه
۵- متد (کتاب آموزشی) جامع و کامل