اصلیترین مسئولیت ادمین لینوکس مدیریت سیستمها و سرورهای لینوکس است. علاوه بر این یکی دیگر از فعالیتهای مدیر و ادمین لینوکس راهاندازی معماری سیستم، مثل پایگاههای داده پشتیبان و اسکریپتها است.
ادمین لینوکس نقش بسیار موثری در ایمنسازی و عیبیابی سیستمهای لینوکس دارد و مسئول اجرای تغییرات در سیستم به حساب میآید.
دوره «آموزش سیستم ادمین با لینوکس – مقدماتی» وظایف ادمین سیستم برای مدیریت سرورهای لینوکس Red Hat Enterprise را پوشش میدهد. به این ترتیب است که در این دوره به طور جزئی تمامی نیازهای یک ادمین لینوکس در تمام مراحل مورد بررسی و آموزشی قرار گرفته است. Red Hat System Administration I (RH124) با تمرکز بر مفاهیم اساسی لینوکس شما را به تواناییهای لازم برای مدیریت لینوکس مجهز میکند.
مباحث آموزشی این دوره به طور مشخص شامل موارد زیر است:
- مقدمهای بر خط فرمان
- مدیریت ذخیرهسازی فیزیکی
- نصب و پیکربندی اجزای نرمافزار و خدمات
- بررسی اتصالات شبکه و محدودیتهای فایروال
- مدیریت و ایمنسازی فایلها و سیستمهای فایل
- نظارت و مدیریت فرآیندهای در حال اجرا
- عیبیابی مشکلات و تجزیه و تحلیل سیستمها با Red Hat Insights
- مدیریت سیستمها از راه دور به وسیله SSH و کنسول وب
هدف از برگزاری دوره آموزش سیستم ادمین با لینوکس چیست؟
اصلیترین هدف در نظر گرفته شده برای مراحل مختلف این دوره، آشنایی شرکتکنندگان با عملکرد و وظایف یک ادمین لینوکس و یادگیری مباحث مورد نیاز برای این افراد بوده است.
دوره آموزش سیستم ادمین با لینوکس – مقدماتی برای چه کسانی مناسب است؟
در تهیه مباحث آموزشی این دوره سعی شده است تا گروههای زیادی بتوانند از آموزش ارائه شده بهرهمند شوند. مدیران سیستم ویندوز، مدیران شبکه و مدیران سیستمی که علاقهمند به تکمیل مهارتهای خود هستند میتوانند از این دوره استفاده زیادی داشته باشند. علاوه بر این افراد مدیران سیستمهای لینوکس که مسئولیتهای زیر را دارند نیز میتوانند مخاطبان این دوره باشند:
- پیکربندی، نصب، ارتقاء و نگهداری سیستمهای لینوکس با استفاده از استانداردها و رویههای تعیین شده و ارائه پشتیبانی عملیاتی
- مدیریت سیستمها برای نظارت بر عملکرد و در دسترس بودن سیستم
- نوشتن و استقرار اسکریپتها برای اتوماسیون وظایف و مدیریت سیستم
در انتهای دوره آموزش سیستم ادمین با لینوکس شرکتکنندگان چه دستاوردی خواهند داشت؟
با توجه به محتوای ارائه شده در این دوره انتظار میرود تا مخاطبان دوره در پایان به مهارتهای زیر دست پیدا کرده باشند:
- مدیریت فایلها به کمک خط فرمان
- فایلهای متنی را ایجاد، مشاهده و ویرایش کنید
- کاربران و گروههای محلی را مدیریت کنید
- نظارت و مدیریت بر فرآیندهای لینوکس
- خدمات و مشکلات سیستم را کنترل کنید
- کنترل دسترسی به فایلها با مجوزهای سیستم فایل
- فایلهای گزارش را تجزیه و تحلیل و ذخیره کنید
- سرویس OpenSSH را پیکربندی و ایمن کنید
- بستههای نرمافزاری را نصب و به روز کنید
- دسترسی به فایل سیستمهای لینوکس
- مدیریت شبکه لینوکس
دوره آموزش سیستم ادمین با لینوکس در چند فصل تهیه شده است؟
مباحث این دوره در 14 فصل و طی 14 جلسه تهیه و تدوین شده است. طی این 14 فصل مخاطبان محترم دوره آموزش را از سادهترین مباحث و تعاریف تا جدیدترین و بهروزترین مباحث دنبال خواهند کرد. همچنین در مکتب خونه انواع دوره آموزش برنامه نویسی، آموزش سیستم عامل و آموزش لینوکس به عنوان مکمل و پیش نیاز این دوره موجود است.
دنیای قدرتمند لینوکس: سیستم ادمین لینوکس کیست و چه کاری انجام میدهد؟
سیستمعاملهای مختلفی دنیای کامپیوتر را اداره میکنند، اما لینوکس با قدرت و انعطافپذیریاش جایگاه ویژهای دارد. این سیستمعامل متنباز، ستون بسیاری از سرورها و زیرساختهای حیاتی دنیای دیجیتال است و برای راهاندازی و نگهداری آنها به فردی متخصص نیاز داریم: سیستم ادمین لینوکس. در این توضیحات به عنوان مکمل دوره، با دنیای سیستمعامل لینوکس و آموزش سیستم ادمین لینوکس آشنا میشویم.
سیستمعامل لینوکس: چرا انقدر محبوب است؟
تصور کنید سرور قدرتمندی دارید که یک وبسایت پربازدید را اداره میکند. این سرور نیاز به سیستمی دارد که پایدار، امن و قابل تنظیم باشد. لینوکس با ویژگیهای منحصربه فردش، گزینه ایده آلی برای چنین سناریوهایی است:
- متنباز بودن: کد منبع لینوکس در دسترس عموم قرار دارد و همین باعث میشود جامعهای بزرگ از توسعهدهندگان برای بهبود و ارتقای دائمی آن تلاش کنند.
- امنیت بالا: لینوکس بهصورت ذاتی از امنیت بالایی برخوردار است و با پیکربندی صحیح، نفوذ به آن بسیار دشوار میشود.
- انعطافپذیری خارقالعاده: لینوکس با توزیعهای مختلف (مثل اوبونتو، ردهت و کالی) برای کاربردهای گوناگون بهینه شده و امکان شخصیسازی گستردهای را فراهم میکند.
- کارآمدی و عملکرد فوقالعاده: لینوکس با مصرف پایین منابع سختافزاری، عملکردی عالی را ارائه میدهد که آن را برای سرورهای کوچک و ابررایانههای عظیم الجثه مناسب میسازد.
مدیریت سرور لینوکس: چرا به سیستم ادمین لینوکس نیاز داریم؟
حالا که متوجه اهمیت لینوکس در دنیای سرورها شدیم، نوبت به نقش کلیدی سیستم ادمین لینوکس میرسد. این متخصص کاربلد، مسئولیت نگهداری، راهاندازی و پیکربندی سرورهای لینوکس را برعهده دارد. وظایف یک ادمین لینوکس گسترده است، اما میتوان آنها را در چند دسته اصلی خلاصه کرد:
نصب و راهاندازی سرورهای لینوکس
اولین قدم، نصب و راهاندازی صحیح سیستمعامل لینوکس روی سرور است. ادمین لینوکس توزیع مناسب را بر اساس نیازهای سرور انتخاب کرده و فرآیند نصب را با دقت انجام میدهد.
پیکربندی نرمافزار و سختافزار
یک سرور برهنه به کار نمیآید! ادمین لینوکس نرمافزارهای مورد نیاز را نصب و پیکربندی میکند تا سرور وظایف محول شده را به درستی انجام دهد. این نرمافزارها میتوانند وب سرورها، پایگاههای داده، سرویسهای ایمیل و موارد دیگر باشند. همچنین، پیکربندی صحیح سختافزار سرور نیز از وظایف ادمین لینوکس است.
مدیریت کاربران و امنیت
سرورها نباید درِ باز باشند! ادمین لینوکس حسابهای کاربری را ایجاد و مدیریت میکند تا دسترسی به سرور محدود و کنترلشده باشد. همچنین، برقراری امنیت شبکه، نصب فایروال و بهروزرسانیهای امنیتی، از وظایف حیاتی ادمین لینوکس برای مقابله با تهدیدات امنیتی است.
مانیتورینگ و عیبیابی
سرورها باید بهصورت شبانهروزی فعالیت کنند. ادمین لینوکس با استفاده از ابزارهای مختلف، عملکرد سرور را بهصورت مداوم زیر نظر دارد تا در صورت بروز هرگونه مشکل، بهسرعت آن را عیبیابی و برطرف کند.
پشتیبان گیری و بازیابی اطلاعات
هیچ سیستمی در برابر خطا و خرابی مصون نیست. ادمین لینوکس با ایجاد نسخههای پشتیبان (بکاپ) بهصورت منظم، از اطلاعات حیاتی روی سرور محافظت میکند. در صورت بروز هر مشکلی، با استفاده از این نسخههای پشتیبان، امکان بازیابی اطلاعات و راهاندازی مجدد سرور وجود دارد.
بهروزرسانی نرمافزار و سیستمعامل
نرمافزارها و سیستمعاملها بهطور مداوم در حال بهروزرسانی هستند. این بهروزرسانیها شامل رفع اشکالات امنیتی، بهبود عملکرد و اضافه شدن قابلیتهای جدید میشوند. ادمین لینوکس وظیفه دارد بهطور مرتب این بهروزرسانیها را نصب کند تا از ثبات، امنیت و کارایی سرور اطمینان حاصل کند.
مستندسازی و گزارش دهی
مستندسازی دقیق از پیکربندی و تنظیمات سرور، برای هر ادمین لینوکسی ضروری است. این مستندات به درک بهتر عملکرد سرور، عیبیابی سریعتر مشکلات و انتقال دانش به سایر افراد کمک میکند.
علاوه بر مستندسازی، ادمین لینوکس باید گزارشهای دورهای از عملکرد و وضعیت سرور را به مدیران و ذینفعان ارائه دهد. این گزارشها شامل اطلاعاتی مانند فضای ذخیرهسازی استفادهشده، ترافیک شبکه، رخدادهای امنیتی و موارد دیگر میشود.
مهارتهای مورد نیاز یک سیستم ادمین لینوکس
برای تبدیل شدن به یک ادمین لینوکس موفق، به مجموعهای از مهارتهای فنی و شخصی نیاز دارید:
- تسلط بر مفاهیم پایه لینوکس: درک عمیق از نحوه عملکرد سیستمعامل لینوکس، دستورات خط فرمان، مفاهیم شبکه و امنیت از الزامات اولیه است.
- آشنایی با توزیعهای مختلف لینوکس: هر توزیع لینوکس ویژگیها و کاربردهای خاص خود را دارد. ادمین لینوکس باید با توزیعهای رایج مانند اوبونتو، ردهت و سنتوس آشنایی داشته باشد.
- مهارتهای حل مسئله: عیبیابی و حل مشکلات پیچیده سرور، بخش جداییناپذیر کار ادمین لینوکس است. تفکر تحلیلی و مهارتهای حل مسئله قوی در این زمینه بسیار حائز اهمیت است.
- مهارتهای ارتباطی: ادمین لینوکس باید بتواند با ذینفعان مختلف مانند مدیران، کاربران و همکاران بهطور واضح و مختصر ارتباط برقرار کند.
- تمایل به یادگیری: دنیای فناوری اطلاعات دائماً در حال تغییر است. یک ادمین لینوکس موفق باید بهطور مداوم دانش و مهارتهای خود را بهروزرسانی کند.
دورههای آموزش سیستم ادمین لینکوس و گواهینامهها
مسیرهای مختلفی برای یادگیری و ارتقای مهارتهای لینوکس وجود دارد. دورههای آنلاین و حضوری متعددی توسط مؤسسات آموزشی معتبر ارائه میشوند. علاوه بر این، گواهینامههای مختلفی مانند LPIC (Linux Professional Institute Certification) موجود هستند که میتوانند به اثبات تخصص شما در زمینهٔ لینوکس کمک کنند.
بازار کار و فرصتهای شغلی برای سیستم ادمین لینوکس
با توجه به گسترش روزافزون استفاده از لینوکس در دنیای سرورها و زیرساختهای فناوری اطلاعات، تقاضا برای سیستم ادمینهای لینوکس ماهر در حال افزایش است.
ادمینهای لینوکس میتوانند در شرکتهای مختلف مانند شرکتهای هاستینگ، ارائه دهندگان خدمات ابری، سازمانهای دولتی و شرکتهای خصوصی مشغول به کار شوند. اگر به دنیای کامپیوتر و شبکه علاقهمند هستید و به دنبال شغلی چالشبرانگیز و پردرآمد هستید، یادگیری لینوکس و تبدیل شدن به یک ادمین لینوکس میتواند گزینه مناسبی برای شما باشد.
آیا برای تبدیل شدن به یک ادمین لینوکس به مدرک دانشگاهی نیاز دارم؟
در حالی که مدرک دانشگاهی در رشته علوم کامپیوتر یا رشتههای مرتبط میتواند مفید باشد، اما الزامی برای تبدیل شدن به یک ادمین لینوکس نیست. شما میتوانید با گذراندن دورههای آموزش سیستم ادمین با لینوکس و کسب تجربه عملی، مهارتهای لازم را برای این شغل به دست آورید.
بهترین توزیع لینوکس برای یادگیری چیست؟
انتخاب بهترین توزیع لینوکس برای یادگیری به سطح دانش و اهداف شما بستگی دارد. با این حال، برای مبتدیان، توزیعهای زیر به دلیل رابط کاربری ساده و منابع آموزشی فراوان، پیشنهاد میشوند:
- اوبونتو: اوبونتو محبوبترین توزیع لینوکس با جامعه کاربری بزرگ و پشتیبانی گسترده است. این توزیع رابط کاربری بصری و طیف وسیعی از نرمافزارهای کاربردی را ارائه میدهد که آن را برای شروع کار ایده آل میکند.
- لینوکس مینت: مینت توزیعی مبتنی بر اوبونتو است که با تمرکز بر ثبات و سهولت استفاده طراحی شده است. این توزیع برای کاربرانی که به دنبال یک سیستمعامل پایدار و قابلاعتماد برای مصارف روزمره هستند، مناسب است.
- Zorin OS: زورین او اس شباهت زیادی به ویندوز دارد و همین امر گذار از ویندوز به لینوکس را برای کاربران آسانتر میکند. این توزیع شامل نرمافزارهای مشابه ویندوز مانند LibreOffice و GIMP است که به کاربران در برقراری ارتباط با محیط جدید کمک میکند.
یادگیری لینوکس چقدر طول میکشد؟
مدت زمان یادگیری لینوکس به سطح دانش قبلی، تعهد و زمان صرف شده شما بستگی دارد. اگر مبتدی هستید، میتوانید با گذراندن دورههای آموزش سیستم ادمین با لینوکس و انجام تمرینات عملی، اصول اولیه لینوکس را در عرض چند هفته یا چند ماه یاد بگیرید.
با این حال، برای تبدیل شدن به یک ادمین لینوکس ماهر، به زمان و تلاش بیشتری نیاز دارید. مطالعه مستمر، کسب تجربه عملی و بهروزرسانی دانش با جدیدترین پیشرفتها در این زمینه، از الزامات این مسیر است.
چه منابعی برای یادگیری لینوکس وجود دارد؟
منابع آنلاین و آفلاین متعددی برای یادگیری لینوکس در دسترس شما هستند. برخی از منابع محبوب عبارتاند از:
- دورههای آنلاین: پلتفرمهای آموزشی مانند مکتب خونه، Udemy و Coursera طیف وسیعی از دورههای آموزشی لینوکس را در سطوح مختلف ارائه میدهند.
- کتابها و مقالات: کتابهای متعددی در مورد لینوکس منتشر شدهاند که میتوانند اطلاعات جامعی را در اختیار شما قرار دهند. همچنین، مقالات و وبسایتهای آموزشی زیادی در این زمینه وجود دارند.
- انجمنهای آنلاین: انجمنهای آنلاین مانند انجمن لینوکس اوبونتو (Ubuntu Forums) مکانهای مناسبی برای پرسش و پاسخ، تبادل دانش و دریافت کمک از سایر کاربران لینوکس هستند.
چطور میتوانم اولین شغل خود را به عنوان یک ادمین لینوکس پیدا کنم؟
پس از کسب مهارت و تجربه کافی، میتوانید به دنبال اولین شغل خود به عنوان یک ادمین لینوکس باشید. برخی از راههای یافتن این شغل عبارتاند از:
- جستجوی شغل آنلاین: وبسایتهای کاریابی مانند Indeed و LinkedIn فرصتهای شغلی مرتبط با ادمین لینوکس را لیست میکنند.
- شرکت در رویدادهای مرتبط: شرکت در کنفرانسها و رویدادهای مربوط به لینوکس میتواند به شما در برقراری ارتباط با کارفرمایان و افراد فعال در این صنعت کمک کند.
- ایجاد نمونه کار: ایجاد نمونه کار از پروژههای لینوکس که انجام دادهاید، میتواند به شما در نشان دادن مهارتها و تجربیاتتان به کارفرمایان بالقوه کمک کند.
دوره آموزش سیستم ادمین با لینوکس – مقدماتی: برای چه کسانی مناسب است؟
1. افراد مبتدی در لینوکس:
این دوره برای کسانی که هیچ آشنایی قبلی با لینوکس ندارند و میخواهند مفاهیم پایه و اصول کار با این سیستمعامل را یاد بگیرند، ایده آل است.
2. مدیران سیستم ویندوز:
اگر شما یک مدیر سیستم ویندوز هستید و میخواهید مهارتهای خود را به لینوکس گسترش دهید، دوره آموزش سیستم ادمین با لینوکس به شما کمک میکند تا با مفاهیم کلیدی لینوکس، دستورات خط فرمان و ابزارهای مدیریتی آن آشنا شوید.
3. علاقهمندان به شبکه و امنیت:
لینوکس نقش مهمی در دنیای شبکه و امنیت ایفا میکند. این دوره به شما مفاهیم پایه شبکه در لینوکس، پیکربندی فایروال، مدیریت کاربران و مفاهیم امنیتی را آموزش میدهد.
4. دانشجویان و فارغالتحصیلان رشتههای کامپیوتر:
یادگیری لینوکس میتواند به عنوان یک مهارت ارزشمند برای دانشجویان و فارغالتحصیلان رشتههای کامپیوتر در رزومه آنها تلقی شود و به آنها در یافتن شغل مناسب کمک کند.
5. کاربرانی که به دنبال ارتقای مهارتهای خود هستند:
اگر شما یک کاربر لینوکس هستید و میخواهید دانش و مهارتهای خود را در زمینهٔ مدیریت سیستم لینوکس ارتقا دهید، این دوره برای شما مفید خواهد بود.
با گذراندن دوره آموزش سیستم ادمین با لینوکس چه چیزی یاد میگیرید؟
در دوره آموزش سیستم ادمین با لینوکس – مقدماتی، شما با مفاهیم و مهارتهای ضروری برای تبدیل شدن به یک ادمین لینوکس کارآمد آشنا میشوید. برخی از مهمترین سرفصلهای آموزشی این دوره عبارتاند از:
- کار با خط فرمان لینوکس: شما یاد میگیرید که چگونه از دستورات خط فرمان برای انجام طیف وسیعی از وظایف در لینوکس استفاده کنید.
- مدیریت فایلها و دایرکتوریها: شما با نحوه ایجاد، ویرایش، حذف، جستجو و سازماندهی فایلها و دایرکتوریها در لینوکس آشنا میشوید.
- مدیریت کاربران و گروهها: شما یاد میگیرید که چگونه کاربران و گروهها را در لینوکس ایجاد، مدیریت و تنظیم کنید.
- کنترل دسترسی به فایلها: شما با نحوه تنظیم مجوزها برای کنترل دسترسی کاربران به فایلها و دایرکتوریها آشنا میشوید.
- مدیریت پروسهها: شما یاد میگیرید که چگونه پروسهها را در لینوکس مشاهده، کنترل و عیبیابی کنید.
- مدیریت سرویسها: شما با نحوه راهاندازی، توقف، پیکربندی و مدیریت سرویسها در لینوکس آشنا میشوید.
- امنیت SSH: شما یاد میگیرید که چگونه اتصالات SSH را امن کنید و دسترسی از راه دور به سرور خود را مدیریت کنید.
- تجزیه و تحلیل لاگها: شما با نحوه خواندن و تفسیر لاگها برای عیبیابی و نظارت بر سیستم خود آشنا میشوید.
- مبانی شبکه در لینوکس: شما با مفاهیم پایه شبکه در لینوکس مانند IP، TCP/IP و پیکربندی شبکه آشنا میشوید.
- آرشیو و انتقال فایلها: شما یاد میگیرید که چگونه فایلها را در لینوکس فشردهسازی، آرشیو و انتقال دهید.
- نصب و بهروزرسانی نرمافزار: شما با نحوه نصب و بهروزرسانی نرمافزار در لینوکس با استفاده از بستههای RPM و DEB آشنا میشوید.
- دسترسی به فایلهای سیستمی: شما یاد میگیرید که چگونه به فایلهای سیستمی در لینوکس دسترسی پیدا کنید و آنها را ویرایش کنید.
علاوه بر این، شما در این دوره آموزش سیستم ادمین با لینوکس با مفاهیم و ابزارهای دیگری مانند موارد زیر آشنا خواهید شد:
- Cron: برای زمانبندی وظایف
- Sudo: برای اجرای دستورات با مجوز بالا
- Vi/Vim: برای ویرایش فایلهای متنی
- Awk: برای پردازش متن
- Grep: برای جستجو در فایلهای متنی
- Wget: برای دانلود فایلها از وب
- SCP: برای کپی کردن فایلها بین سیستمها
- Locust: برای تست بارگذاری سرور
- Nmap: برای اسکن شبکه و شناسایی پورتهای باز
- Fail2ban: برای مسدود کردن IPهای متخلف
با گذراندن این دوره آموزش سیستم ادمین با لینوکس، شما قادر خواهید بود:
- یک سرور لینوکس را نصب، پیکربندی و مدیریت کنید.
- با کاربران و گروهها در لینوکس کار کنید.
- مجوزها را برای کنترل دسترسی به فایلها و دایرکتوریها تنظیم کنید.
- پروسهها و سرویسها را در لینوکس مدیریت کنید.
- اتصالات SSH را امن کنید.
- لاگها را برای عیبیابی و نظارت بر سیستم خود تجزیه و تحلیل کنید.
- وظایف را با استفاده از Cron زمانبندی کنید.
- دستورات را با مجوز بالا با استفاده از Sudo اجرا کنید.
- فایلهای متنی را با استفاده از Vi/Vim ویرایش کنید.
- متن را با استفاده از Awk پردازش کنید.
- در فایلهای متنی با استفاده از Grep جستجو کنید.
- فایلها را از وب با استفاده از Wget دانلود کنید.
- فایلها را بین سیستمها با استفاده از SCP کپی کنید.
- سرور خود را با استفاده از Locust تست بارگذاری کنید.
- شبکه خود را با استفاده از Nmap اسکن کنید و پورتهای باز را شناسایی کنید.
- IPهای متخلف را با استفاده از Fail2ban مسدود کنید.
این دوره آموزش سیستم ادمین با لینوکس برای چه کسانی مناسب نیست؟
این دوره برای کسانی که به دنبال یادگیری مباحث پیشرفته لینوکس مانند برنامهنویسی هسته، توسعه سیستمعامل یا مهندسی شبکه پیچیده هستند، مناسب نیست. با این حال، این دوره پایه و اساس قوی برای یادگیری این مفاهیم در آینده ارائه میدهد.
تبدیل شدن به سیستم ادمین لینوکس به کمک مکتب خونه
دوره آموزش سیستم ادمین با لینوکس – مقدماتی، دورهای جامع و کاربردی است که به شما کمک میکند تا مهارتهای لازم برای تبدیل شدن به یک ادمین لینوکس کارآمد را به دست آورید. این دوره برای افراد مبتدی و کسانی که میخواهند مهارتهای خود را در زمینهٔ مدیریت سیستم لینوکس ارتقا دهند، مناسب است. با گذراندن این دوره، شما قادر خواهید بود تا یک سرور لینوکس را نصب، پیکربندی و مدیریت کنید و وظایف مختلفی را در این سیستمعامل انجام دهید.
نصیرِ خانی دارای مدرک کارشناسی مهندسی شبکه از سال 1383 در زمینه پشتیبانی و نگهداری از سیستمهای تجاری مبتنی بر سیستمعامل لینوکس تجربه دارد و بسیاری از مدارک معتبر از جمله LPIC، SUSE، MCSA، LFD و LFA را دریافت کرده اند.
ایشان این مدت با شرکتهای مختلف همکاری داشتند و از سال 88 به عنوان مدیر سیستم در شرکت خدمات انفورماتیک مشغول هستند. مهندس خانی در طول مدت فعالیت شغلی خود به آموزش سیستمعامل لینوکس و خصوصا توزیع RedHat پرداخته است.
همچنین وی به مجازیسازی بر بستر لینوکسی، distributed-systems و high availability علاقهمند است.
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.